1 Faillissementsfraude 11
1.1 Inleiding 11
1.2 Ontwikkelingen 13
1.3 Fraudevormen 14
1.3.1 Inleiding 14
1.3.2 Buitensporige uitgaven 15
1.3.3 Het onttrekken van vermogen 15
1.3.4 Bevoordelen van partijen 16
1.4 Fraudeconstructies 16
1.4.1 Wegsluisoma 16
1.4.2 Plof bv 17
1.4.3 Sterfhuis 18
1.4.4 Katvangers 20
1.4.5 Zetelverplaatsing 20
1.4.6 Wegmaken/manipuleren administratie 21
2 De informatiepositie 23
2.1 Inleiding 23
2.2 Faillissementswet 23
2.2.1 Bevoegdheden 23
2.2.2 Artikel 105 Fw 24
2.2.3 Gevolgen van het niet naleven van de verplichtingen 26
2.3 Veiligstellen van informatie 28
2.3.1 Artikel 92 Fw 28
2.3.2 Digitale informatie 29
2.3.3 Herstelmogelijkheden informatieverlies 30
2.3.4 Analyseren van informatie 32
2.4 Informatiebronnen 35
2.4.1 Algemeen 35
2.4.2 Fiscale informatie 35
2.4.3 Strafdossierinformatie 36
2.4.4 Screening 36
2.4.5 Openbare registers 37
2.4.6 Bedrijfsinformatie 38
2.4.7 Internet 38
3 Randvoorwaarden onderzoek 41
3.1 Wie doet het onderzoek? 41
3.1.1 Curator 41
3.1.2 Forensisch accountant/particulier onderzoeksbureau 42
3.1.3 Politie 43
3.1.4 Belastingdienst/ontvanger 43
3.2 Algemeen faillissementsonderzoek 44
3.2.1 Inleiding 44
3.2.2 De quick scan 44
3.2.3 Het vervolgonderzoek 45
3.3 Specifiek faillissementsonderzoek 46
3.3.1 Inleiding 46
3.3.2 Verificatie vorderingen 46
3.3.3 Vermogensonderzoek 46
3.3.4 Bestuurdersaansprakelijkheid 47
3.3.5 Kwaliteit van de administratie 47
3.3.6 Onzakelijke transacties 48
3.3.7 Bevoordeling partijen 48
3.3.8 Beroepsaansprakelijkheid 48
3.4 Opzet onderzoek 49
3.4.1 Tendenties 49
3.4.2 Controleplan 51
3.4.3 Onderzoeksobjecten 52
3.4.4 Controlemiddelen 53
4 Het onderzoek 57
4.1 Onderzoek van de administratie 57
4.1.1 Inleiding 57
4.1.2 Administratie in economische zin 57
4.1.3 Administratie in juridische zin 58
4.1.4 Het administratieve onderzoek 61
4.2 Onderzoek van de jaarrekening 63
4.3 Onderzoek van de schriftelijke besluiten 63
4.4 Onderzoek van de balansposten 64
4.4.1 Pand 64
4.4.2 Inventaris, vervoersmiddelen, voorraad 66
4.4.3 Debiteuren en crediteuren 67
4.4.4 Rekeningen-courant 68
4.4.5 Liquide middelen 69
4.4.6 Geplaatst aandelenkapitaal 71
4.4.7 Schulden 72
4.5 Onderzoek van de resultatenrekening 73
4.5.1 Omzet en kostprijs inkopen 73
4.5.2 Personeelskosten 76
4.5.3 Dividend 77
4.5.4 Rente 77
4.5.5 Kosten 78
4.5.6 Bijzondere baten of lasten 79
4.5.7 Negatief resultaat (verlies) 80
4.6 Onderzoek van de geld- en goederenstroom 80
4.6.1 SOLL versus IST 81
4.6.2 De verbandscontrole in aantallen 81
4.6.3 De verbandscontrole in waarde 83
5 Faillissementsrecht 85
5.1 Inleiding 85
5.2 Ontwikkelingen 85
5.2.1 Wetsvoorstel versterking positie curator 85
5.2.2 Wetsvoorstel civielrechtelijk bestuursverbod 88
5.3 Onverplichte rechtshandelingen 90
5.3.1 De wet 90
5.3.2 Onverplicht 90
5.3.3 Wetenschap 92
5.3.4 Benadeling 93
5.3.5 Bewijsvermoedens 94
5.3.6 Voorbeelden van paulianeus handelen 96
5.4 Verplichte rechtshandelingen 96
5.4.1 De wet 96
5.4.2 Algemeen 97
5.4.3 Verplicht 98
5.4.4 Wetenschap 98
5.4.5 Overleg 99
5.4.6 Voorbeelden van paulianeuze handelingen 100
6 Het civielrecht 103
6.1 Inleiding 103
6.2 Stelplicht 104
6.3 Interne bestuurdersaansprakelijkheid 105
6.3.1 De wet 105
6.3.2 Algemeen106
6.3.3 Ernstig verwijt 108
6.3.4 Disculpatie 109
6.3.5 Voorbeelden van onbehoorlijke taakvervulling 110
6.4 Externe bestuurdersaansprakelijkheid 111
6.4.1 De wet 111
6.4.2 Algemeen 112
6.4.3 Begrip bestuurder 112
6.4.4 Kennelijk onbehoorlijke taakvervulling 117
6.4.5 Belangrijke oorzaak 119
6.4.6 De administratieplicht 121
6.4.7 De publicatieplicht 130
6.4.8 Disculpatie 137
6.4.9 Matiging 138
6.4.10 Voorbeelden van kennelijk onbehoorlijke taakvervulling 139
6.5 Aansprakelijkheid voor de jaarrekening 140
6.6 Onrechtmatige daad 141
6.6.1 Algemeen 141
6.6.2 Artikel 6:162 BW in relatie tot artikel 2:248 BW 142
6.6.3 Artikel 6:162 BW in relatie tot artikel 2:9 BW 144
6.6.4 Artikel 6:162 BW in relatie tot artikel 42 jo 47 Fw 145
6.6.5 Artikel 6:162 BW in relatie tot artikel 36 Inv 146
6.6.6 Voorbeelden van onrechtmatig handelen 147
6.6.7 Aansprakelijkheid curator 148
6.7 Wanbeleid (enquête) 149
6.7.1 Algemeen 149
6.7.2 Het verzoek 150
6.7.3 Belang van curator bij enquête 151
7 Fiscaalrecht 153
7.1 Inleiding 153
7.2 Verhouding WBA en WBF 153
7.3 De WBA 154
7.3.1 De wet 154
7.3.2 De bestuurder 156
7.3.3 De melding 158
7.3.4 Kennelijk onbehoorlijk bestuur 162
8 Het huidige strafrecht 167
8.1 Inleiding 167
8.2 Eenvoudige bankbreuk 168
8.2.1 Wet 168
8.2.2 Algemeen 169
8.2.3 Buitensporige verteringen (artikel 340 sub 1 Sr) 170
8.2.4 Handeling in strijd met de statuten (artikel 342 sub 1 Sr) 170
8.2.5 Geld opnemen (artikel 340 en 342 sub 2 Sr) 171
8.2.6 Geschonden administratie (artikel 340 en 342 sub 3 Sr) 171
8.3 Bedrieglijke bankbreuk 171
8.3.1 Wet 171
8.3.2 Algemeen 173
8.3.3 Bedrieglijke verkorting 174
8.3.4 Verdichten, niet verantwoorden, onttrekken (341 en 343 Sr) 174
8.3.5 Vervreemden (artikelen 341/343 sub a onder 2 Sr) 179
8.3.6 Bevoordelen (artikelen 341/343 onder a sub 3 Sr) 180
8.3.7 Niet voldoen administratieplicht (341/343 onder a sub 4 Sr) 181
8.4 Bedrieglijke bankbreuk derden 183
8.4.1 Wet 183
8.4.2 Algemeen 184
8.4.3 Igv faillissement of in vooruitzicht daarvan (344 sub 1 Sr) 184
8.4.4 Bedrieglijke verkorting rechten schuldeisers (344 onder 1 Sr) 185
8.4.5 Ter verificatie (artikel 344 onder 1 Sr) 186
8.4.6 Ten gevolge van overleg (artikel 344 onder 1 Sr) 186
8.5 Overige strafbepalingen 186
8.5.1 Nalaten verstrekken inlichtingen 186
8.5.2 Misleiding in de jaarrekening 187
8.5.3 Sluipakkoord189
8.5.4 Eigenmachtig optreden bewindvoering 189
9 Het nieuwe strafrecht 191
9.1 Inleiding 191
9.2 Waarom aanpassing van de bankbreukbepalingen? 191
9.3 De inlichtingen- en administratieplicht 192
9.3.1 Het EHRM 192
9.3.2 De inlichtingenplicht 193
9.3.3 De boekhoudplicht 194
9.4 Eenvoudige bankbreuk 196
9.4.1 Artikel 340 Sr 196
9.4.2 Artikel 342 Sr 197
9.5 Bedrieglijke bankbreuk 199
9.5.1 Artikel 341 Sr 199
9.5.2 Artikel 343 Sr 200
9.6 Strafbaar handelen bij een faillissement door een derde 200
Serie fraude en integriteit 203
