PDL Personeel Organisatie Communicatie Theorieboek 2022-2023

Voorwoord V

1 Organisatie en arbeid 1
1.1 Inleiding 1
1.2 De organisatie 1
1.3 Profit- en non-profitorganisaties 2
1.4 Bedrijf, onderneming en instelling 2
1.5 Ondernemingsvormen volgens de wet 4
1.5.1 Persoonlijke ondernemingsvormen 4
1.5.2 Rechtspersonen 8
1.5.3 Overzicht ondernemingsvormen 14
1.5.4 Publieke ondernemingsvormen 15
1.6 Taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden 15
1.7 Werkstructurering en arbeidsverdeling 17
1.7.1 Werkstructurering 17
1.7.2 Arbeidsverdeling 19
1.7.3 Verticale arbeidsverdeling 19
1.7.4 Horizontale arbeidsverdeling 21
1.7.5 Nadelen van arbeidsverdeling 21
1.8 Indelingen van organisaties 22
1.8.1 Functionele indeling (F-indeling) 22
1.8.2 Productindeling (P-indeling) 22
1.8.3 Marktindeling (M-indeling) 23
1.8.4 Geografische indeling (G-indeling) 24
1.9 Overzicht organisatie en arbeid 25
2 Organisatie en management 27
2.1 Inleiding 27
2.2 Organisatiestructuren 27
2.2.1 De lijnorganisatie 30
2.2.2 De functionele organisatie 32
2.2.3 De lijn-staforganisatie 33
2.2.4 De divisieorganisatie 34
2.2.5 De matrixorganisatie 36
2.2.6 De projectorganisatie 36
2.2.7 Netwerkorganisatie 38
2.3 Projectmatig werken 39
2.3.1 Projectkenmerken 39
2.3.2 Uitgangspunten van een project 40
2.3.3 Rollen binnen projectmatig werken 41
2.3.4 Beheersaspecten binnen een project 42
2.3.5 Voor- en nadelen van projectmatig werken 43
2.4 Missie, visie en strategie van de organisatie 44
2.5 Managementbeslissingen 45
2.6 Personeelsmanagement 48
2.7 Bijdrage van personeelsmanagement aan de organisatie 49
2.8 Human resources accounting 51
2.9 Overzicht organisatie en management 53
3 De salarisadministratie 57
3.1 Inleiding 57
3.2 Lijn en staf 57
3.3 De P&O-afdeling 58
3.4 Personeelsmanagement en recente ontwikkelingen 59
3.5 Personeelsmanagement en lijnmanagement 60
3.6 Hoofdactiviteiten van personeelsmanagement 62
3.7 Arbeidsvoorwaarden en arbeidsomstandigheden 62
3.7.1 Functiewaardering 63
3.7.2 Beloningssystemen 64
3.7.3 Beloningsmanagement 65
3.8 Afdeling loonadministratie 67
3.9 Gecombineerde afdeling personeels- en salarisadministratie 73
3.10 Geïntegreerd personeels- en salarissysteem 73
3.11 De afdeling financiële administratie 74
3.12 Administratieve organisatie 76
3.13 Functiescheiding 79
3.14 Het vier-ogenprincipe 81
3.15 Het voordeel van een aparte P&O-afdeling en afdeling salarisadministratie 82
3.16 Overzicht stafafdelingen 84
4 Automatisering en toezicht 87
4.1 Inleiding 87
4.2 Automatisering van de personeelsadministratie 87
4.2.1 E-HRM 87
4.2.2 Gevolgen van gegevenswijzigingen in het geautomatiseerd systeem 91
4.3 Automatisering van de salarisadministratie 91
4.3.1 Salarisadministratie 91
4.3.2 Insourcing salarisadministratie 93
4.3.3 Outsourcing salarisadministratie 94
4.3.4 Single sign-on-software 95
4.3.5 Tweefactorautorisatie (2FA) 96
4.4 Wet meldplicht datalekken 96
4.5 Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) 99
4.6 Verticaal toezicht door de Belastingdienst 103
4.7 Horizontaal toezicht = samenwerking met de Belastingdienst 104
4.7.1 Waarom horizontaal toezicht? 104
4.7.2 Voordelen van horizontaal toezicht 105
4.7.3 Horizontaal toezicht bij grote ondernemingen 105
4.7.4 Horizontaal toezicht in het midden- en kleinbedrijf 106
4.7.5 Voorwaarden voor deelname aan horizontaal toezicht 108
4.7.6 Het inrichten van een tax control framework voor de loonheffingen in vier stappen 108
4.7.7 Agree to disagree 112
4.7.8 Einde horizontaal toezicht 113
4.8 Overzicht automatisering en toezicht 115
5 Rapportages van de financiële administratie 119
5.1 Inleiding 119
5.2 Drie belangrijke rapporten 119
5.3 De balans 119
5.3.1 Debetzijde van de balans 121
5.3.2 Creditzijde van de balans 122
5.4 De resultatenrekening 123
5.5 Onderverdeling van de grootboekrekeningen 124
5.6 Journaliseren 126
5.7 Voorbeeld van een loonjournaalpost 128
5.8 Wijzigingen in de loonadministratie 130
5.9 Het kasstroomoverzicht 132
5.10 Overzicht van de financiële administratie 134
6 Communicatie 135
6.1 Inleiding 135
6.2 Wat is communicatie? 135
6.3 Communicatiekanalen 136
6.4 Verbale en non-verbale communicatie 137
6.5 Interne en externe communicatie 139
6.6 Communicatieplanning 140
6.7 Wat is informatie? 141
6.8 Niveaus van informatie 142
6.9 De vier aspecten van een boodschap 142
6.10 Een gesprek voeren 143
6.11 Soorten vragen in een gesprek 146
6.12 Het adviesgesprek 148
6.13 Adviesgesprekken binnen de onderneming 150
6.14 Het AIDA-model 151
6.15 Het 5W-model 153
6.16 Conflicten oplossen 154
6.17 Het model van Thomas & Kilmann 157
6.18 De rol van de derde in een conflict 159
6.19 Overzicht communicatie 161
7 Examentraining 165

Index 167