Met kracht van argumenten

Wetgevers en rechters plegen hun beslissingen te voorzien van argumenten. Zij proberen uit te leggen waarom een bepaalde wet gemaakt hoorde te worden of waarom hun beslissing de juiste is. Iedereen die met het recht te maken heeft komt daarom voor de vraag te staan hoe hij deze argumenten kan analyseren en beoordelen. Dit boek wil daarbij helpen.

Argumenteren is een doelgerichte activiteit. Doel is om een redelijk oordelend publiek duidelijk te maken waarom het verdedigde standpunt juist is. Dit boek stelt zich op het standpunt van dat publiek: wat is nodig opdat het redelijk publiek zelf meent een standpunt te moeten aanvaarden.

Het boek valt uiteen in drie delen. In het eerste deel komt de theorie aan de orde. Daarbij wordt uiteengezet wat het logisch geldigheidsbegrip betekent, aan de hand van wat voor criteria vastgesteld kan worden of een redenering logisch geldig is en wat de betekenis is die deze logische geldigheid heeft voor de beoordeling van argumenten. In dit kader worden ook enkele hoofdzaken uit de formele logica behandeld. Voorts word aandacht geschonken aan drogredenen en aan de structuur van een betoog, waarin verschillende redeneringen kunnen samenwerken om een uiteindelijk standpunt te onderbouwen.

Het tweede deel bevat een aantal rechterlijke en semirechterlijke uitspraken. Deze uitspraken dienen als oefenmateriaal. In het derde deel worden opgaven gegeven en wordt onder meer aan de hand van de uitspraken in deel II geoefend in het analyseren en beoordelen van argumentaties.

Kennisname van dit boek garandeert geen genialiteit. Maar het kan wel helpen.

Arend Soeteman is emeritus hoogleraar Encyclopedie der rechtswetenschappen en Rechtsfilosofie aan de Vrije Universiteit. Theo Rosier is universitair docent rechtsfilosofie aan de Universiteit Utrecht.