Afkortingen / XXXV
Verkort aangehaalde literatuur / XXXIX
HOOFDSTUK 1 ALGEMENE INLEIDING / 1
1.1 Omschrijving en plaatsbepaling / 1
1. Verkenning / 1
2. Relatie persoon-goed centraal / 3
3. Meer dan traditie / 3
4. Aanbeveling/leeswijzer / 4
5. Band tussen goederenrecht en verbintenissenrecht / 4
6. Goederenrecht in het systeem van het objectieve recht / 4
7. Goederenrechtelijke rechten in het systeem van subjectieve rechten / 5
8. Subjectieve rechten versus actierechten en acties in rechte / 6
9. Samenvatting van centrale vragen en opbouw van boek / 7
1.2 Kenbronnen / 7
1.2.1 Burgerlijk Wetboek / 7
10. Algemeen / 7
11. Verdeling over Boeken 3 en 5 en verhouding met de andere boeken / 9
12. Korte aanduiding van Boeken 3 en 5 / 10
13. Gelaagde structuur / 11
14. Schakelbepalingen en uitschakelbepalingen / 12
15. Geschiedenis van totstandkoming en andere uitlegfactoren / 12
16. Wetgevingsprocedure in hoofdlijnen / 13
17. Publicaties en transponeringstabellen / 15
18. Overgangsrecht: algemeen / 15
19. Soorten overgangsrecht / 16
20. Schets van NBW-overgangsrecht / 16
1.2.2 Overige kenbronnen / 17
21. Verdragen en overige wetgeving / 17
22. Jurisprudentie en literatuur / 17
1.3 Basistermen en hoofdonderscheidingen / 18
1.3.1 Introductie / 18
23. Betekenis van terminologie / 18
24. Overzicht / 19
1.3.2 Zaken en vermogensrechten, lichamelijke en onlichamelijke goederen / 19
25. Terminologische aardverschuiving / 19
26. Lichamelijke en onlichamelijke goederen / 20
27. Zaken: algemeen / 20
28. Zaken versus voortbrengselen van de menselijke geest / 22
29. Vermogensrechten: algemeen / 23
30. Vermogensrechten en wilsrechten / 25
31. Betekenis van louter affectieve respectievelijk negatieve waarde / 25
32. Belang van vraag naar aard van recht / 26
33. Soorten geld en cryptocurrencies / 26
34. Eigendom en toebehoren, eigenaar en rechthebbende / 27
35. Zaak als object en synoniem van eigendomsrecht / 28
1.3.3 Bestanddelen en vruchten / 29
36. Bestanddelen: overzicht / 29
37. Ideële bestanddelen / 29
38. Materiële bestanddelen / 32
39. Beplantingen / 32
40. Belang van kwalificatie als bestanddeel / 33
41. Doorbreking van de hoedanigheid van bestanddeel / 34
42. Onzelfstandige zaaksdelen in het oude recht / 35
43. Vruchten / 36
44. Belang van kwalificatie als vrucht / 37
1.3.4 Roerende versus onroerende zaken / 37
45. Criteria / 37
46. Belang van onderscheid / 40
1.3.5 Afhankelijke rechten en nevenrechten / 40
47. Afhankelijke rechten / 40
48. Nevenrechten / 41
49. Afhankelijk recht en/of nevenrecht? / 42
1.3.6 Volledige en beperkte rechten / 42
50. Volledige versus beperkte rechten / 42
51. Moeder- en dochterrecht / 43
52. Soorten beperkte rechten / 43
53. Zin van onderscheid tussen volledige en beperkte rechten / 44
54. Blote eigendom / 44
1.3.7 Rechten op naam, aan order en aan toonder / 44
55. Criteria / 44
56. Belang van onderscheid / 45
1.3.8 Registergoederen versus niet-registergoederen / 45
57. Registergoederen versus niet-registergoederen / 45
58. Belang van kwalificatie als registergoed / 46
1.3.9 Goederencomplexen / 46
59. Algemeenheid van goederen / 46
60. Goodwill / 47
61. Inboedel / 48
1.3.10 Tegenwoordige versus toekomstige goederen / 48
62. Tegenwoordige versus toekomstige goederen in het algemeen / 48
63. Tegenwoordige versus toekomstige vorderingen in het bijzonder / 49
1.4 Rechtsgevolgen van goederenrechtelijke rechten / 49
1.4.1 Introductie / 49
64. Overzicht en aanbeveling / 49
1.4.2 Normale rechtsgevolgen / 50
65. Exclusiviteit / 50
66. Prioriteit / 50
67. Volgrecht / 52
68. Separate behandeling / 52
1.4.3 Reserves / 53
69. Verkenning / 53
70. Klassieke leer en varianten / 54
71. Respectleer / 55
72. Leer van Meijers / 55
73. Leer van Ginossar / 56
74. Rechtspositieleer (eigen opvatting) / 56
1.4.4 Uitzonderingen op de normale rechtsgevolgen / 58
75. Relativering van goederenrechtelijke rechten / 58
76. Absolutering van persoonlijke rechten / 59
1.5 Eisen voor goederenrechtelijke rechten / 61
1.5.1 Introductie / 61
77. Overzicht / 61
1.5.2 Wettelijke grondslag / 62
78. Gesloten systeem/dwingend recht / 62
79. Uitwerking / 63
1.5.3 Publiciteit / 64
80. Publiciteit: introductie / 64
81. Publiciteitseis naar gelang aard van goed / 64
1.6 Functies / 65
82. Duidelijkheid, diversiteit en mobiliteit van rechtsposities / 65
83. Voorrang / 66
1.7 Algemene leerstukken / 67
1.7.1 Introductie / 67
84. Algemeen / 67
1.7.2 Goede trouw / 67
85. Plaatsbepaling van art. 3:11 / 67
86. Beginsel en uitzondering / 68
87. Object van goede trouw / 68
88. Negatieve en positieve omschrijving; niemandsland / 69
89. Invulling van het ‘behoren te kennen’ / 69
1.7.3 Redelijkheid en billijkheid / 70
90. Plaatsbepaling van art. 3:12 / 70
91. Objectieve goede trouw: invulling in art. 3:12 / 71
92. Redelijkheid en billijkheid in het goederenrecht / 72
1.7.4 Misbruik van bevoegdheid / 73
93. Plaatsbepaling van art. 3:13 / 73
94. Misbruik van bevoegdheid en onrechtmatige daad / 73
95. Misbruik van bevoegdheid, een contradictie? / 74
96. Misbruik van bevoegdheid: wettelijke categorieën / 74
97. Misbruik van bevoegdheid: overige categorieën / 75
98. Aard van bevoegdheid kan misbruik uitsluiten / 76
1.7.5 Algemeen belang / 76
99. Strijd met publiekrecht: algemeen / 76
100. Privaatrechtelijke overheidsbevoegdheid / 77
1.7.6 Elektronisch rechtsverkeer / 79
100a Elektronische (goederenrechtelijke) rechtshandelingen / 79
1.8 Registratie van goederen / 80
1.8.1 Introductie / 80
101. Verkenning van openbare registers en kadaster / 80
102. Dienst van het Kadaster en de Openbare Registers / 81
103. Kadastrale registraties versus openbare registers / 81
104. Registratie door inspecteur der registratie en notaris / 82
105. Authentieke en onderhandse akten / 82
106. Notariële akten en verklaringen / 83
1.8.2 Openbare registers voor registergoederen / 84
107. Het kadaster als entree tot de openbare registers / 84
108. Kadastrale aanduidingen en inschrijvingen in openbare registers / 84
109. Semipositief stelsel van openbare registers / 85
110. Inschrijfbaarheid in registers / 86
111. Feiten ter zake van persoonlijke rechten / 88
112. Art. 3:17 jo. 3:24 / 89
113. Inschrijving van modelbepalingen / 90
114. Goede trouw en openbare registers: algemeen / 90
115. Art. 3:23 als minimumeis / 91
116. Bescherming tegen onvolledige registers / 91
117. Bescherming tegen onjuiste registers / 92
118. Rechtsuitwijzing / 94
119. Inschrijving en weigering daarvan / 94
120. Prioriteit naar gelang tijdstip van inschrijving / 95
121. Andere rangorde in geval van beslag / 95
122. Andere uitzonderingen / 96
123. Inschrijvingen op zelfde tijdstip / 96
124. Waardeloze inschrijvingen en doorhalingen / 97
125. Overheidsaansprakelijkheid / 98
HOOFDSTUK 2 BEZIT, HOUDERSCHAP EN BEWIND / 99
2.1 Inleiding / 99
126. Omschrijving en plaats / 99
127. Object van bezit en houderschap / 99
128. Geen rechtsverhouding als basis vereist / 100
129. Wijze van behandeling van stof / 100
130. Onmiddellijk of middellijk bezit en houderschap / 101
131. Afgrenzingsperikelen / 101
132. Consequenties van bezit zonder pretentie / 102
133. Vermoeden van bezit in plaats van houderschap / 103
134. Tussenpersonen / 105
135. Verbod van interversie / 105
136. Bezit heeft meer rechtsstatus dan houderschap / 106
137. Bezit te goeder trouw / 107
2.2 Bezit / 108
2.2.1 Rechtsgevolgen en functies / 108
138. Algemeen / 108
139. Goederenrechtelijke functie / 108
140. Bewijsfunctie / 108
141. Actiefunctie / 109
142. Materiële functie / 110
143. Aansprakelijkheidsfunctie / 112
144. Bezit als feit en recht / 113
2.2.2 Verkrijging en verlies / 114
145. Overzicht van bezitsverkrijgingen / 114
146. Bezitsverlies / 115
147. Occupatie / 116
148. Overdracht en analoge bezitsverschaffing / 117
149. Verschaffing van feitelijke macht / 118
150. Bezitsoverdracht zonder feitelijke overgave: overzicht / 119
151. Bezitsoverdracht constituto possessorio / 119
152. Bezitsoverdracht brevi manu / 119
153. Bezitsoverdracht longa manu / 119
154. Bezitsoverdracht sine manu / 120
155. Bezitsverschaffing door houder zonder feitelijke overgave / 121
156. Bezitsverkrijging onder algemene titel / 121
157. Individualisatie / 123
2.3 Houderschap / 123
158. Verhouding / 123
159. Rechtsgevolgen en functies / 123
160. Houderschap als feit en recht / 124
161. Verkrijging en verlies / 125
2.4 Bewind / 125
162. Omschrijving en wettelijke grondslag / 125
163. Behandeling buiten dit boek / 126
HOOFDSTUK 3 EIGENDOM EN OVERIG TOEBEHOREN / 127
3.1 Inleiding / 127
164. Algemeen / 127
165. Regeling wetgever / 127
3.2 Eigendom / 127
3.2.1 Omschrijving en functie / 127
166. Verkenning / 127
167. Internationaal gerespecteerd grondrecht / 129
168. Omschrijving / 131
169. Andere mogelijke kenmerken / 132
3.2.2 Voorwerp / 133
170. Algemeen / 133
171. Individualisatie in het algemeen / 133
172. Individualisatie van onroerende zaken: grondafbakening / 134
173. Eigendom van hetgeen in en op de grond is / 135
3.2.3 Rechtsgevolgen en functies / 139
174. Overzicht / 139
175. Gebruiksrecht / 140
176. Generatievermogen / 140
177. Beschikkingsbevoegdheid / 141
178. Revindicatie en overige rechtsvorderingen / 141
3.2.4 Beperkingen / 143
179. Overzicht / 143
180. Publiekrechtelijke beperkingen / 145
181. Onrechtmatige eigendomsuitoefening: algemeen / 146
182. Misbruik van eigendomsbevoegdheid / 147
183. Hinder / 147
184. Burenrecht / 150
185. Overige privaatrechtelijke beperkingen van rechtswege / 151
186. Door eigenaar zelf op zich genomen, privaatrechtelijke beperkingen / 152
187. Overige privaatrechtelijke beperkingen / 152
3.2.5 Varianten van eigendom / 153
188. Overzicht / 153
189. Relatieve eigendom / 153
190. Periode-eigendom (timesharing) / 154
191. Eigendom van bestanddelen / 155
192. Voorwaardelijke eigendom (onder meer eigendomsvoorbehoud) / 155
193. Fiduciaire eigendom: algemeen / 155
194. Fiducia cum creditore (zekerheidsoverdracht) / 156
195. Consequenties van afschaffing voor rechtspraktijk / 159
196. Leasing: algemeen / 159
197. Hoofdvormen van leasing / 159
198. Leaseconstructies getoetst aan art. 3:84 lid 3 / 161
199. Factoring / 163
199a Securitisatie (securitisation) en covered bonds / 164
199b Repo’s en andere financiëlezekerheidsovereenkomsten / 165
200. Fiducia cum amico / 167
201. Toebehoren (‘eigendom’) ten titel van beheer en trust: algemeen / 168
202. Trust (beheerstoebehoren) anders dan krachtens overdracht / 169
203. Trust (beheerstoebehoren) krachtens overdracht / 171
204. Economische eigendom / 172
3.2.6 Verkrijging en verlies / 174
205. Verkrijging / 174
206. Verlies / 174
3.3 Toebehoren van rechten / 175
207. Verkenning / 175
208. Voorwerp, kwaliteitsrekening / 176
209. Rechtsgevolgen en functies / 179
210. Beperkingen / 179
211. Varianten van toebehoren / 180
212. Verkrijging en verlies / 181
3.4 Gemeenschap / 181
3.4.1 Introductie / 181
213. Begrip en plaatsbepaling / 181
214. Systeem van de wet / 182
215. Soorten gemeenschappen / 185
216. Inhoud, verkrijging en verlies van gemeenschap / 186
3.4.2 Rechten, verplichtingen en bevoegdheden van deelgenoten / 187
217. Kenbronnen / 187
218. Partijregeling of rechterlijke regeling van bevoegdheden ten aanzien van gemeenschappelijke goederen en aandelen / 187
219. Algemene wettelijke regeling van bevoegdheden ten aanzien van gemeenschappelijke goederen / 188
220. Algemene wettelijke regeling van beschikkingsbevoegdheid over aandeel / 190
221. Speciale beschikkingsbevoegdheidsregels voor bijzondere gemeenschappen / 191
3.4.3 Verdeling / 192
222. Begrip / 192
223. Wettelijke verdelingsregeling: introductie / 194
224. Vorderingsbevoegdheid / 194
225. Vorm van verdeling / 195
226. Criteria en wijzen van verdeling / 196
227. Nietige en vernietigbare verdelingen / 196
228. Werking van de verdeling / 197
229. Verblijvensbeding en levering / 199
3.4.4 Mandeligheid / 199
230. Omschrijving en plaatsbepaling / 199
231. Wijzen van ontstaan / 201
232. Rechten en verplichtingen van mede-eigenaars mandeligheid / 202
233. Wijzen van beëindiging / 202
3.4.5 Appartementsrecht / 203
234. Verkenning / 203
235. Omschrijving en plaatsbepaling / 204
236. Splitsingsbevoegdheid / 205
237. Splitsingseisen / 207
238. Rechten en verplichtingen van gerechtigden: algemeen / 209
239. Wettelijke rechten en verplichtingen / 209
240. Vraag naar goederenrechtelijk effect / 211
241. Vereniging van eigenaars / 211
242. Beschikking over en verhaal op appartementsrecht / 213
243. Wijziging en opheffing van splitsing / 214
HOOFDSTUK 4 ORIGINAIRE WIJZEN VAN VERKRIJGING / 215
4.1 Inleiding / 215
244. Originaire versus derivatieve verkrijging / 215
245. Originaire wijzen van verkrijging buiten hoofdstuk 4 / 216
246. Overzicht van te behandelen originaire soorten / 217
4.2 Verjaring / 220
247. Omschrijving en plaatsbepaling / 220
248. Verband tussen verkrijgende en bevrijdende verjaring / 221
249. Functies van verjaring en aanvaardbaarheid daarvan / 223
250. Verkrijgende verjaring voor bezitter te goeder trouw / 225
251. Aard van bezit als eis voor verkrijgende verjaring / 226
252. Eis van goede trouw / 226
253. Berekening van termijn, stuiting en verlenging / 228
254. Verkrijgende verjaring voor bezitter ongeacht goede trouw / 228
255. Oneigenlijke verkrijgende verjaring door tenietgaan beperkt recht / 229
256. Gevolgen van verkrijgende verjaring / 230
257. Inschrijving in de openbare registers / 231
258. Verjaring en openbare orde / 231
259. Verhouding tot vervaltermijnen / 232
260. Vervallen
4.3 Occupatie / 232
261. Algemeen / 232
262. Soorten res nullius / 233
4.4 Vinderschap / 234
263. Algemeen / 234
264. Eisen voor eigendomsverkrijging: overzicht / 235
265. Basiseisen voor vinderschap / 236
266. Uitzonderingen / 237
267. Retentierecht respectievelijk eigendomsrecht / 238
268. Vindersloon / 238
269. Overgang rechtspositie vinder / 238
270. Voordelen voor gemeente / 239
271. Besluit gevonden voorwerpen / 239
272. Verhouding met Boek 6 / 240
4.5 Schatvinding / 240
273. Eisen voor eigendomsverkrijging / 240
274. Uitzonderingen / 241
275. Verhouding tussen schatvinding en vinderschap / 241
276. Schatvinding geeft mede-eigendom / 242
277. Schat in met beperkt recht bezwaarde grond / 242
278. Schatvinding in dienstbetrekking / 242
4.6 Natrekking / 242
279. Algemeen / 242
280. Goederenrechtelijke ratio, verbintenisrechtelijke begeleiding / 243
281. Eisen waaronder aanwezigheid van ‘hoofdzaak’ / 244
282. Natrekking bij onroerende zaken / 244
283. Natrekking bij roerende zaken / 245
284. Vermenging met hoofdzaak / 245
4.7 Verbinding / 247
285. Algemeen / 247
286. Vermenging zonder hoofdzaak / 247
287. Oneigenlijke vermenging / 247
4.8 Zaaksvorming / 248
288. Omschrijving en plaatsbepaling / 248
289. Zaaksvorming voor eigenaar oorspronkelijke zaak of voor
zichzelf / 250
290. Zaaksvorming voor een of meer eigenaars oorspronkelijke zaak / 252
291. Remedies tegen art. 5:16 lid 2 voor eigenaar oorspronkelijke zaak / 253
4.9 Vruchttrekking / 255
292. Algemeen / 255
293. Genotsgerechtigden / 255
4.10 Substitutie / 256
294. Algemeen / 256
295. Overzicht van gevallen / 257
HOOFDSTUK 5 OVERDRACHT / 259
5.1 Inleiding / 259
296. Plaatsing en verkenning / 259
297. Omschrijving / 259
298. Wetssystematiek / 260
299. Overdracht en andere derivatieve verkrijgingen / 261
300. Reële executie en overdracht / 262
301. Overdracht van ongevraagd toegezonden zaken / 263
302. Overzicht van eisen voor overdracht / 263
303. Beslissend moment voor overdrachtseisen / 264
304. Aard van goederenrechtelijke overdrachtscasus / 266
305. Goederenrecht en billijkheid / 267
306. Verbintenisrechtelijke verzachting van goederenrechtelijke pijn / 268
5.2 Overdraagbaarheid / 268
307. Algemeen / 268
308. Zaken en beperkte rechten / 269
309. Vorderingen in het algemeen en art. 3:83 lid 1 / 271
310. Wilsrechten en art. 3:83 lid 1 / 272
311. Vorderingen: gestipuleerde uitzondering / 273
312. Andere vermogensrechten / 275
313. Onoverdraagbaarheid, verpanding en verhaal / 276
5.3 Rechtsgeldige titel voor levering / 277
5.3.1 Titelproblemen in het algemeen / 277
314. Begrip en aard / 277
315. Goederenrechtelijk relevante titeleigenschappen / 278
316. Bepaaldheid van omschrijving / 278
317. Datum van titel en art. 3:298 / 279
318. Titelgebrek, causaal en dualistisch stelsel / 281
319. Aard van titelgebreken: methode van analyse / 283
5.3.2 Overzicht van titelgebreken naar gelang hun effect / 284
320. Goederenrechtelijk effect met terugwerkende kracht / 284
321. Wel goederenrechtelijk effect maar geen terugwerkende kracht / 286
322. Noch goederenrechtelijk effect noch terugwerkende kracht / 287
323. Praktische betekenis van goederenrechtelijk effect / 288
324. Praktische betekenis van terugwerkende kracht / 288
5.4 Rechtsgeldige levering / 290
5.4.1 Introductie / 290
325. Goederenrechtelijke overeenkomst naast leveringshandeling / 290
326. Goederenrechtelijke overeenkomst: algemeen / 291
327. Goederenrechtelijke overeenkomst, voltooiing van levering en overdracht / 293
328. Relevantie van eis van goederenrechtelijke overeenkomst / 294
329. Leveringshandeling in het algemeen / 295
5.4.2 Registerzaken / 295
330. Onroerende zaken / 295
331. Eis van notariële akte / 296
332. Inhoud van notariële akte / 296
333. Taak bewaarder / 297
334. Inschrijving in de openbare registers / 298
335. Te boek staande schepen en luchtvaartuigen / 298
5.4.3 Roerende niet-registerzaken / 298
336. Algemeen / 298
337. Levering door houder of bezitter / 299
338. Bijzonderheden ten aanzien van levering c.p. / 299
339. Uitwerking van art. 3:90 lid 2 / 300
340. Levering door ander dan houder of bezitter / 301
5.4.4 Vorderingen en andere relatieve rechten / 302
341. Algemeen / 302
342. Verweermiddelen van schuldenaar in geval van overdracht / 303
343. Vorderingen aan toonder / 303
344. Vorderingen aan order / 304
345. Vorderingen op naam: algemeen / 304
346. Overzicht van hier en elders te behandelen stof / 306
347. Cessie-akte / 307
348. Mededeling als constitutief vereiste voor openbare cessie versus stille cessie / 307
349. Eisen aan mededeling bij openbare cessie / 308
350. Openbare cessie van vordering op onbekende debiteur / 309
351. Documentatierecht en betalingsplicht van debiteur / 310
352. Rechtspositie debiteur van gecedeerde vordering / 311
353. Cessie ter incasso / 312
354. Factoring / 313
5.4.5 Andere goederen / 313
355. Onafhankelijke, beperkte rechten / 313
356. Afhankelijke rechten en nevenrechten / 314
357. Overige goederen / 314
5.4.6 Aandelen in goederen / 315
358. Algemeen / 315
359. Appartementsrechten / 315
5.5 Beschikkingsbevoegdheid / 315
5.5.1 Introductie / 315
360. Begrip / 315
361. Uitsluitingen en beperkingen / 315
362. Ratio en uitholling / 316
363. Beslissend moment voor beoordeling van beschikkingsbevoegdheid / 317
364. Uitzonderingen op beschikkingsbevoegdheidseis: algemeen / 317
365. Verkrijgers van beschermde derden / 318
5.5.2 Derdenbescherming ex art. 3:86, subsidiair art. 3:88 / 318
366. Verkenning, geschiedenis en ratio / 318
367. Bescherming van rechtswege? / 320
368. Overzicht van eisen voor bescherming ex art. 3:86 / 321
369. Vereiste aard van goed / 321
370. Eisen van art. 3:83-84 afgezien van beschikkingsbevoegdheid / 322
371. Verkrijging anders dan om niet / 324
372. Verkrijging te goeder trouw / 324
373. Moment waarop goede trouw dient te bestaan / 325
374. Uitzondering 1: diefstal / 326
375. (a) Consumentenbescherming / 327
376. (b) Verkrijgingen van waardepapieren / 329
377. (c) Vervaltermijn van drie jaar / 329
378. Uitzondering 2: beschermd cultuurgoed / 329
379. Uitzondering 3: schending wegwijsplicht / 331
380. Uitwerking wegwijsplicht / 332
381. Bescherming tegen oorspronkelijk rechthebbende en beperkt gerechtigde / 333
382. Uitzondering 1-3 en verval beperkt recht / 333
383. Subsidiaire bescherming van art. 3:88 bij levering door akte sec / 334
384. Subsidiaire bescherming van art. 3:88 bij cultuurgoederen / 335
5.5.3 Derdenbescherming ex art. 3:88 / 335
385. Verkenning, wetsgeschiedenis en ratio / 335
386. Rechtsgeschiedenis / 337
387. Bescherming tegen oorspronkelijk rechthebbende en beperkt gerechtigde / 338
388. Bescherming van rechtswege? / 339
389. Overzicht van eisen voor bescherming ex art. 3:88 / 339
390. Vereiste aard van goed / 339
391. Overdracht of bezwaring / 340
392. Verkrijging te goeder trouw / 340
393. Art. 3:88, art. 3:23 en art. 3:11 / 341
394. Art. 3:88, 23, 24-27 en 11 / 342
395. Beschikkingsonbevoegdheid op grond van titel- of leveringsgebrek / 344
396. Verkrijging al of niet anders dan om niet / 345
5.5.4 Overige bescherming tegen beschikkingsonbevoegdheid / 346
397. Overzicht / 346
398. Misbruik van bevoegdheid / 347
399. Redelijkheid en billijkheid / 347
400. Opgewekte schijn van beschikkingsbevoegdheid / 348
401. Bescherming tegen beschikkingsonbevoegdheid van gehuwde / 349
402. Beschikkingsonbevoegdheid door bewind, lastgeving en trust / 350
403. Faillissement, surseance van betaling en homologatie onderhands akkoord / 350
404. Registerbescherming / 351
405. Bescherming tegen actio Pauliana / 353
406. Convalescentie / 353
407. Bescherming tegen inroeping reclamerecht / 354
408. Bescherming tegen beschikkingsonbevoegdheid buiten BW / 355
5.6 Bijzondere overdrachten / 355
5.6.1 Introductie / 355
409. Overzicht / 355
5.6.2 Overdracht onder voorwaarde / 356
410. Begrip voorwaarde / 356
411. Uitwerking voor overdracht onder opschortende voorwaarde / 358
412. Uitwerking voor overdracht onder ontbindende voorwaarde / 359
413. Voorwaardelijke of onvoorwaardelijke overdracht / 359
414. Mogelijkheid / 360
415. Bijzonderheden / 361
416. Geen terugwerkende kracht / 363
417. Varianten / 364
5.6.3 Eigendomsvoorbehoud / 364
418. Verkenning en omschrijving / 364
419. Eigendomsvoorbehoud als zekerheidsrecht / 365
5.6.4 Overdracht van toekomstige goederen / 366
420. De constructie van overdracht van toekomstige goederen / 366
421. Toebehoren en/of beschikkingsbevoegdheid / 367
422. Alternatief voor overdracht van toekomstige goederen / 368
423. Overdracht bij voorbaat, faillissement en surseance van betaling / 368
424. Mogelijkheid / 369
425. Bijzonderheden / 370
426. Tegenwoordige versus toekomstige vorderingen in het bijzonder: overzicht / 371
427. Tegenwoordige versus toekomstige vorderingen: verkenning / 372
428. Belang van onderscheid tussen tegenwoordige, enkel en dubbel toekomstige vorderingen / 372
429. Grondslag in bestaande rechtsverhouding / 373
430. Kwalificatie van vorderingen onder opschortende tijdsbepaling en tot periodieke betaling / 374
431. Verhouding met bestaande vorderingen onder opschortende voorwaarde / 375
432. Dubbele overdracht en cumulatie van overdracht en beslag bij voorbaat / 378
5.6.5 Overdracht onder tijdsbepaling en timesharing / 378
433. Geen aanvaarding wel conversie / 378
434. Timesharing / 379
435. Constructie / 380
436. Timesharing richtlijn / 381
5.6.6 Overdracht door middel van tussenpersoon van verkrijger / 382
437. Onmiddellijke en middellijke vertegenwoordiging / 382
438. Vereisten voor directe verkrijging door de principaal / 382
439. Onmiddellijke vertegenwoordiging / 384
440. Overdrachtsgebreken / 384
441. Levering van toekomstige goederen bij tussenpersoon / 386
5.6.7 Overdracht door tussenpersoon van vervreemder / 386
442. Eisen voor directe verkrijging door derde / 386
443. Overdrachtsgebreken en levering bij voorbaat / 387
444. Vervallen
445. Vervallen
446. Vervallen
447. Vervallen
448. Vervallen
HOOFDSTUK 6 BEPERKTE RECHTEN IN HET ALGEMEEN / 389
6.1 Inleiding / 389
449. Plan van behandeling / 389
6.2 Begrip en wetssystematiek / 389
6.2.1 Begrip / 389
450. Afgeleid recht / 389
451. Moederrecht / 390
6.2.2 Wetssystematiek / 391
452. Plaats in de wet / 391
453. Schakelbepaling / 391
6.3 Inhoud / 392
454. Algemeen / 392
455. Gesloten systeem / 392
456. Grenzen moederrecht bepalend / 393
457. Dwingend recht, tenzij / 393
458. Verbandcriterium / 393
6.4 Rechtsgevolgen / 395
6.4.1 Exclusiviteit, droit de suite en goederenrechtelijke acties / 395
459. Exclusiviteit en droit de suite / 395
460. Goederenrechtelijke acties / 396
6.4.2 Prioriteitsbeginsel / 398
461. Algemeen / 398
462. Toepassing: meerdere gebruiksrechten / 399
463. Toepassing: meerdere zekerheidsrechten / 399
464. Toepassing: zekerheidsrecht, daarna gebruiksrecht / 400
465. Toepassing: gebruiksrecht, daarna zekerheidsrecht / 401
466. Rangwijziging / 401
6.4.3 Tekortschieten / 402
467. Sancties op ‘wanprestatie’ / 402
6.5 Ontstaan / 404
6.5.1 Vestiging / 404
468. Terminologie en schakelbepaling / 404
469. Vestigingsvereisten / 404
470. Derdenbescherming / 405
470a Bekrachtiging / 406
6.5.2 Overige wijzen van ontstaan / 407
471. Voorbehoud / 407
472. Verjaring / 407
473. Substitutie / 408
473a Van rechtswege / 408
6.6 Overgang / 409
6.6.1 Van rechtswege / 409
474. Afhankelijke en nevenrechten / 409
6.6.2 Overdracht / 410
475. Overdraagbaarheid / 410
476. Overige overdrachtsvereisten / 410
477. Derdenbescherming / 411
6.7 Tenietgaan / 411
478. De opsomming van art. 3:81 lid 2 / 411
479. Afstand nader beschouwd / 412
480. Vermenging nader beschouwd / 413
481. Overige wijzen van tenietgaan / 414
HOOFDSTUK 7 ZEKERHEIDSRECHTEN / 415
7.1 Inleiding / 415
482. Goederenrechtelijke en persoonlijke zekerheden / 415
483. Persoonlijke zekerheden nader / 415
484. Oneigenlijke zekerheden / 417
485. Overdracht tot zekerheid? / 418
7.2 Eigendomsvoorbehoud / 421
7.2.1 Maatschappelijke en juridische betekenis / 421
486. Maatschappelijke betekenis / 421
487. Huurkoop / 422
488. Juridische betekenis / 423
7.2.2 Constructie en reikwijdte / 424
489. Overdracht onder opschortende voorwaarde van betaling / 424
490. Tot zekerheid van welke vorderingen / 426
491. De opsomming van art. 3:92 lid 2 / 427
492. Vervulling voorwaarde op andere wijze / 429
7.2.3 Positie vervreemder en verkrijger / 430
493. Voorwaardelijk eigendomsrecht vervreemder / 430
494. Voorwaardelijk eigendomsrecht verkrijger / 431
495. Verkrijger beschikt bevoegdelijk over onvoorwaardelijke eigendom / 433
496. Verkrijger beschikt onbevoegdelijk over onvoorwaardelijke eigendom; derdenbescherming / 434
497. Goede trouw / 435
7.2.4 Rechtskarakter en confrontatie met rechten van derden / 436
498. Hybride karakter: zelfstandig zekerheidsrecht / 436
499. Confrontatie met rechten van derden / 438
7.2.5 Tenietgaan / 439
500. Wijzen van tenietgaan / 439
501. Obligatoire aspecten / 441
7.2.6 Vervallen / 442
502. Vervallen / 442
7.3 Algemene bepalingen voor pand en hypotheek / 442
7.3.1 Introductie / 442
503. Algemeen / 442
504. Terminologie / 443
505. Beperkte zekerheidsrechten / 444
506. Wijzen van totstandkoming / 445
7.3.2 Object van bezwaring / 445
507. Overdraagbare zaken en rechten / 445
508. Toekomstige goederen en enkel naar de soort bepaalde goederen / 448
509. Substitutie / 449
7.3.3 Gesecureerde vordering / 450
510. Vordering tot voldoening van een geldsom / 450
511. Bestaande en toekomstige vorderingen / 451
512. Accessoriteit / 453
513. Derdenpand of -hypotheek / 454
7.3.4 Executie en verhaal / 456
514. Parate executie / 456
515. Hoofdregel: openbare verkoop / 457
516. Uitzondering: onderhandse verkoop / 458
517. Onderhandse verkoop bij pand / 460
518. Verkoop volgens regels voor hypotheek / 461
519. Verbod van toe-eigening / 461
520. Verdeling van de opbrengst / 462
521. Separatisme / 463
7.3.5 Diversen / 466
522. Ondeelbaarheid / 466
523. Zekerheden in gezamenlijk verband / 467
524. Tenietgaan / 468
7.4 Pand / 469
7.4.1 Introductie / 469
525. Maatschappelijke betekenis / 469
526. Voorwerp van pandrecht; wettelijke regeling / 470
527. Ontstaan / 470
7.4.2 Pandrecht op roerende zaken c.a. / 472
528. Vuistpand op roerende zaken / 472
529. Vuistpand op rechten aan toonder of order / 473
530. Vuistpand op vruchtgebruik / 474
531. Bescherming tegen (beperkte) beschikkingsonbevoegdheid / 474
532. Aan vuistpand verbonden voorrang / 475
533. Stil pand op roerende zaken c.a. / 476
534. Positie stil pandhouder / 479
535. Pandrecht op toekomstige roerende zaken c.a. / 481
536. Vervreemdingsbevoegdheid pandgever / 481
537. Omzetting in vuistpand / 483
538. Vervallen / 485
539. Voorbehoud van pandrecht / 485
540. Confrontatie vuist- en stil pand met rechten van derden / 486
7.4.3 Pandrecht op vorderingen op naam c.a. / 488
541. Openbaar pandrecht op vorderingen op naam / 488
542. Bescherming tegen (beperkte) beschikkingsonbevoegdheid / 489
543. Stil pand op vorderingen op naam / 490
544. Omzetting in openbaar pand / 492
545. Pandrecht op toekomstige vorderingen op naam / 493
546. Verpanding van vorderingen in de praktijk; bepaaldheidsvereiste / 496
547. Inningsbevoegdheid / 499
548. Pandrecht op het geïnde / 503
549. Verhaalsuitoefening tijdens faillissement en na derdenbeslag / 504
550. Uitoefening van accessoria / 506
551. Confrontatie van openbaar en stil pand met rechten van derden / 507
7.4.4 Overige rechten en verplichtingen / 509
552. Bevoegdheden pandgever en -houder / 509
7.4.5 Executie en verhaal / 511
554. Verwijzing / 511
555. Omvang executiebevoegdheid / 511
556. Stil pandrecht op roerende zaken / 512
557. Pandrecht op vorderingen op naam / 512
557a Pandrecht in de zin van art. 7:51 / 513
7.4.6 Einde van het pandrecht / 514
558. Speciale wijzen van beëindiging van pandrecht / 514
7.4.7 Vervallen / 515
559. Vervallen / 515
560. Vervallen / 515
7.5 Hypotheek / 515
7.5.1 Introductie / 515
561. Maatschappelijke betekenis / 515
562. Voorwerp van hypotheekrecht; wettelijke regeling / 516
563. Typen / 516
7.5.2 Ontstaan / 517
564. Algemeen / 517
565. Vestiging algemeen / 518
566. Inhoud van de hypotheekakte / 519
567. Bescherming tegen (beperkte) beschikkingsonbevoegdheid / 520
7.5.3 Rangorde / 521
568. Algemeen / 521
569. Hypotheek voor onbetaalde kooppenningen / 521
570. Rangwijziging / 521
571. Confrontatie van hypotheek met rechten van derden / 522
7.5.4 Huurbeding / 523
572. Betekenis / 523
573. Inhoud / 524
574. Tegen wie in te roepen / 525
575. Door wie in te roepen / 526
576. Gevolgen van het inroepen / 527
7.5.5 Overige bijzondere bedingen / 527
577. Beding van niet-verandering / 527
578. Beding toevoegingen tot onderpand te doen strekken / 528
579. Beheers- en ontruimingsbeding / 528
580. Beding tot executie volgens hypotheekregels / 529
7.5.6 Overige rechten en verplichtingen / 529
581. Zorgverplichting hypotheekgever / 529
582. Beheers- en beschikkingsbevoegdheid / 529
583. Ius tollendi / 530
7.5.7 Executie en verhaal / 530
584. Verwijzing / 530
585. Omvang executiebevoegdheid / 530
586. Overnemen van de executie / 531
587. Verdeling opbrengst nader / 531
588. Zuivering / 532
589. Overige gevolgen / 533
7.5.8 Einde van het hypotheekrecht / 533
590. Wijzen van tenietgaan / 533
591. Doorhaling / 534
7.5.9 Vervallen / 534
592. Vervallen / 534
593. Vervallen / 534
HOOFDSTUK 8 BEPERKTE GENOTSRECHTEN / 535
8.1 Inleiding / 535
594. Goederenrechtelijke en persoonlijke genotsrechten / 535
595. Plan van behandeling / 536
8.2 Vruchtgebruik / 536
8.2.1 Introductie / 536
596. Begrip / 536
597. Maatschappelijke betekenis / 537
598. Duur / 538
599. Object; substitutie / 539
600. Belegging van gelden / 541
601. Vervreemden en verteren / 541
602. Sancties op tekortschieten / 542
8.2.2 Bevoegdheden vruchtgebruiker / 542
603. Vruchttrekking / 542
604. Gebruik en verbruik / 542
605. Beheer; algemeen / 543
606. Beheer; inning vorderingen / 543
607. Beheer; vervreemding overeenkomstig bestemming / 544
608. Beheer; verhuur of verpachting / 544
609. Verdergaande beschikkingsbevoegdheid / 545
610. Overige handelingen / 546
8.2.3 Overige rechten en verplichtingen / 546
611. Boedelbeschrijving, zekerheidstelling, jaaropgave / 546
612. Zorg goed vruchtgebruiker / 546
613. Verandering bestemming / 547
614. Ius tollendi / 547
615. Verzekering / 547
616. Afzondering enkel naar de soort bepaalde goederen / 548
617. Procederen / 548
618. Lasten en herstellingen / 548
619. Bedingen en vestigen van erfdienstbaarheden / 549
620. Restitutie / 549
8.2.4 Ontstaan, beschikking, tenietgaan / 549
621. Ontstaan / 549
622. Overdracht en bezwaring / 550
623. Tenietgaan / 551
8.2.5 Enige bijzondere bepalingen / 551
624. Vruchtgebruik op aandelen / 551
625. Vruchtgebruik en bewind / 552
626. Vruchtgebruik van een algemeenheid / 553
627. Vruchtgebruik op een appartementsrecht / 553
8.3 Gebruik en bewoning / 553
628. Algemeen / 553
629. Persoonsgebonden karakter / 554
630. Recht van gebruik / 554
631. Recht van bewoning / 554
8.4 Erfdienstbaarheden / 554
8.4.1 Introductie / 554
632. Terminologie / 554
633. Rechtskarakter / 555
634. Afgrenzing ten opzichte van andere rechtsfiguren / 555
635. Eigenaar / 556
636. Onroerende zaak; erf; onderlinge afstand / 557
637. ‘Ten behoeve van’ / 557
638. Maatschappelijke betekenis / 558
8.4.2 Inhoud van de last / 558
639. Dulden of niet doen / 558
640. Aanbrengen van gebouwen, werken of beplantingen / 560
641. Onderhoud / 560
8.4.3 (Overige) inhoud en uitoefening / 560
642. Retributie / 560
643. Criteria ter bepaling inhoud en uitoefening / 561
644. Verleggingsrecht / 562
645. Verrichtingen op dienend erf / 563
8.4.4 Verdeling erven; hoofdelijke verbondenheid / 564
646. Verdeling erven / 564
647. Hoofdelijke verbondenheid / 564
8.4.5 Ontstaan, wijziging en tenietgaan / 564
648. Ontstaan / 564
649. Wijziging of opheffing op vordering eigenaar dienend erf / 566
650. Wijziging op vordering eigenaar heersend erf / 568
651. (Overige) wijzen van tenietgaan / 568
8.4.6 Kwalitatieve verplichtingen / 569
652. Maatschappelijke en juridische achtergrond / 569
653. Goederenrechtelijke alternatieven / 570
654. Verbintenisrechtelijk alternatief: het kettingbeding / 570
655. Een tussenvorm: de kwalitatieve verplichting / 571
656. Vereisten voor derdenwerking / 572
657. Ontbreken van derdenwerking / 573
658. Overgang recht op tegenprestatie / 573
659. Bedingen ter beperking van beschikkingsbevoegdheid / 574
660. Verbintenisrechtelijke aspecten / 574
661. Rechterlijke wijziging of ontbinding / 574
8.5 Erfpacht / 575
8.5.1 Introductie / 575
662. Begrip; terminologie / 575
663. Maatschappelijke betekenis / 576
664. Inhoud; goederenrechtelijke werking / 578
8.5.2 Bevoegdheden erfpachter / 579
665. Hoofdregel: genot als een eigenaar / 579
666. Uitzondering: wijziging bestemming / 580
667. Ius tollendi; retentierecht eigenaar / 580
668. Vruchttrekking / 581
669. Ondererfpacht / 581
670. Verhuur of verpachting / 582
8.5.3 Overige rechten en verplichtingen / 583
671. Canon / 583
672. Procederen / 584
673. Lasten en herstellingen; aansprakelijkheid / 584
674. Bedingen en vestigen van erfdienstbaarheden / 585
675. Vergoeding na einde erfpacht / 585
8.5.4 Ontstaan en overdracht / 586
676. Ontstaan / 586
677. Overdracht / 587
8.5.5 Duur, wijziging en tenietgaan / 588
678. Duur / 588
679. Wijziging of opheffing / 589
680. Opzegging door de erfpachter / 590
681. Opzegging door de eigenaar / 590
682. (Overige) wijzen van tenietgaan / 591
8.6 Opstal / 592
8.6.1 Introductie / 592
683. Begrip; terminologie / 592
684. Zelfstandig of afhankelijk / 593
685. Maatschappelijke betekenis / 593
8.6.2 Bevoegdheden opstaller / 595
686. Algemeen / 595
687. Bevoegdheden ten aanzien van de opstallen / 595
688. Bevoegdheden ten aanzien van de onroerende zaak / 596
689. Onderopstal / 596
690. Verhuur of verpachting / 596
8.6.3 Overige rechten en verplichtingen / 597
691. Retributie / 597
692. Procederen / 597
693. Bedingen en vestigen van erfdienstbaarheden / 597
694. Bevoegdheden bij einde opstalrecht / 597
8.6.4 Ontstaan en overdracht / 598
695. Ontstaan / 598
696. Overdracht / 599
8.6.5 Duur, wijziging en tenietgaan / 599
697. Duur / 599
698. Wijziging / 599
699. Tenietgaan / 600
HOOFDSTUK 9 BESLAG, VERHAAL EN VOORRANG / 601
9.1 Inleiding / 601
700. Plan van behandeling / 601
9.2 Beslag / 601
701. Algemeen / 601
702. Blokkerende werking / 602
703. Prioriteitsbeginsel / 604
704. Positie executant / 605
9.3 Verhaal en voorrang / 605
9.3.1 Verhaalsrecht algemeen / 605
705. Verband met goederenrecht; wettelijk systeem / 605
706. Verhaalsrecht op alle goederen / 606
707. Hoofdregel: paritas creditorum / 607
708. Uitzonderingen / 608
709. Hoofdregels van rangorde / 609
710. Voorrang beperkt gerechtigde / 610
9.3.2 Voorrechten / 610
711. Voorrang bij verhaal / 610
712. Gesloten systeem; onderscheiding / 611
713. Rechtskarakter / 611
714. Substitutie / 613
715. Bijzonder voorrecht wegens kosten tot behoud / 614
716. Bijzonder voorrecht wegens aanneming van werk / 614
717. Bijzonder voorrecht op appartementsrecht / 615
718. Bijzonder voorrecht op vordering uit aansprakelijkheidsverzekering / 616
719. Algemene voorrechten / 616
720. Vervallen / 617
9.3.3 Retentierecht / 617
721. Verhouding tot algemeen opschortingsrecht / 617
722. Bij de wet aangegeven gevallen / 618
723. Afgifte van een zaak / 619
724. Rechtskarakter / 620
725. Zorgplicht; kosten / 621
726. Derdenwerking algemeen / 621
727. Derden met een posterieur recht op de zaak / 622
728. Derden met een anterieur recht op de zaak / 624
729. Verhaalsrecht met voorrang / 626
730. Faillissement van de schuldenaar / 627
731. Tenietgaan / 628
9.3.4 Fiscaal voorrecht en bodemrecht / 630
732. Fiscaal voorrecht / 630
733. Fiscaal bodemrecht / 632
Trefwoordenregister / 637
Jurisprudentieregister / 661
Wetsartikelenregister / 677
