De competente teamcoach heet weliswaar een spel, maar is in feite een leermiddel dat mensen in staat stelt om op een speelse manier de fijne kneepjes van het vak te leren. Dat van teamcoach welteverstaan. En voor wie het nog niet wist, van Lingsma’s veelgeprezen boeken over het onderwerp bijvoorbeeld: teamcoaching is een verdraaid lastig vak. Je gebruikt al je zintuigen tegelijk – je ogen, je oren en zelfs je buik – en je krijgt te maken met begrippen als circulair denken, lineair denken, Functionele Analyse en de reddersdriehoek. Daar kun je echt niet om heen als je serieuze stappen wilt maken binnen het competentiedomein van de teamcoach, dus de begrippenlijst in de spelhandleiding moet je er al spelend wel bij hebben. Geen trial and error bij dit spel.
De discussie over wel of geen spelattributen hebben Lingsma en Maris, die als coauteur optreedt, kennelijk aan zich voorbij laten gaan: De Competente Teamcoach bevat 144 spelkaarten, verdeeld over vijf categorieën, 2 dobbelstenen, 6 gekleurde fiches en een speelbord. En dan is er nog een ondersteunende website, www.decompetenteteamcoach.nl, met allerlei aanvullende materialen.
Het spel heeft tot doel met en van elkaar te leren binnen het competentiedomein van de teamcoach. Het kan op verschillende niveaus worden gespeeld: van beginnend tot (zeer) ervaren. De kaarten nodigen uit tot reflectie: ‘Voor een groep is het belangrijk dat een teamcoach gelooft in zijn eigen mogelijkheden. Wat zijn jouw valkuilen als beginnend teamcoach?’ – testen je kennis van zaken: ‘Geef drie voorbeelden van irrationele gedachten.’ – en zetten aan tot actie: ‘In deze groep wordt alles wel erg persoonlijk opgevat. Hun klacht is miscommunicatie, maak dit bespreekbaar en kom tot afspraken.’
Zulke doe-opdrachten lijken erg leuk, zijn ongetwijfeld heel functioneel, maar ik vraag me af wat ze doen met de voortgang van het leerproces; volgens mij halen ze de vaart er behoorlijk uit. Dat mag in de ogen van de auteurs, zo veronderstel ik tenminste, geen bezwaar zijn. Als je mensen echter uitnodigt tot spelen door ze een spel te presenteren, mét allerlei typische spelattributen, zullen ze daar toch ook plezier aan willen beleven en dan is een zekere snelheid een basisvoorwaarde. Daarin voorzie je niet door regelmatig complete rollenspellen in te lassen.
Het is niet mijn enige bezwaar tegen dit spel. Ik vind de spelregels ook veel te bewerkelijk en ik betwijfel of ze voldoende steun bieden aan mensen die voordien nog niets over teamcoaching hebben gelezen. De Competente Teamcoach lijkt me zonder meer een prima leermiddel, maar dan wel voor spelers die hun theorie al ‘gehaald’ hebben.
Over Bert Peene
Bert Peene werkte jarenlang als kerndocent bij IMAGO Groep, Via Vinci Academy en C-Lion, opleiders voor het onderwijs. Daarnaast voerde hij als zelfstandige opdrachten op het gebied van organisatieontwikkeling uit in profit en non-proft. Tegenwoordig werkt hij als free lance docent en schrijft hij voor diverse bladen over managementliteratuur.