Het boek is een monument van een tijdgeest. Een uitstekend voorbeeld van winstdenken. Als je wilt weten hoe je leiding geeft vanuit financieel resultaatgerichtheid, dan moet je dit boek lezen. Het staat vol met recht door zee tips en lessen om concurrerend te zijn en blijven.
Bewondering en buikpijn
Ik lees het met bewondering en buikpijn. Bewondering voor de helderheid waarmee de lessen er staan. Ik zal dadelijk een paar voorbeelden geven. En buikpijn omdat we met deze mentaliteit onze grotere problemen niet gaan oplossen. Shell investeerde al vroeg in duurzame energie. Het bleek te vroeg om voldoende winst op te leveren en ze stopten er weer mee. De idealist in mij zou zo graag willen dat ze meer leidend waren geweest, dan volgend in onze hoognodige en grootschalige duurzame transitie.
Leiderschapslessen
Een drietal voorbeelden van de leiderschapslessen:
1- ‘Bij alle ingrijpende veranderingen is 20 procent van de mensen tegen. Een meerderheid van 60 procent is voor, maar wacht in de praktijk af. (…) Je moet je energie richten op de 20 procent mensen die zegt (…) teken mij maar in.’ ‘Voor de 20 procent achterblijvers geldt ‘coach, coach, out’. Als ze na coaching nog overlast veroorzaken, is het over.’ Wat ik hieraan bewonder is de helderheid van de stelregel. Waar ik bang van wordt is de mogelijke hardheid van de uitvoering.
2- Leiders moeten leiden met voorbeeldgedrag. Gewoon gedrag, zoals ‘huiswijn is meestal goed genoeg’, een gewone hotelkamer, regelmatig lunchen in de kantine, en op de raffinaderij pak je de fiets. Aha, vandaar dus de fiets op de voorkant van het boek. Voorbeeldgedrag.
3- ESSA staat voor elimineren, simplificeren, standaardiseren en automatiseren. ‘Als de leiders niks doen maakt de organisatie zichzelf steeds complexer.’ ‘Als een bovenbaas zegt: ‘Stuur maar een kopietje’, dan voegt zij of hij al complexiteit aan het proces toe. Veel leiders onderschatten hoeveel tijd aan – vaak terloops gestelde – verzoeken van de leiding wordt besteed.’
Grotere plaatje
Nu terug naar het grotere plaatje. Laat ik Einstein maar eens uit de kast trekken. De problemen die we hebben gecreeerd met het financiele winstmaximalisatiedenken (mooi woord voor galgje), kunnen we niet oplossen met hetzelfde denken. Jeroen van der Veer laat door het met enige trots opschrijven van zijn leiderschapslessen in dit boek, onbewust mooi zien wat de voordelen én de valkuilen van dit winstdenken zijn. Wat dat betreft is dit boek verplichte kost op business scholen. Maar dan wel graag met een bijsluiter: ‘Deze aanpak kan ernstige gevolgen hebben voor het leven op de planeet en het welbevinden van alle mensen op die planeet.’ Want om de grote crises aan te pakken moeten we niet puur aan winst-maximalisatie doen, maar aan waarde-maximalisatie. Dat is een veel groter perspectief dan focussen op financiele winst. Geld en winst wordt dan een middel, geen doel op zich. Dat dat moeilijk is als je als CEO de opdracht hebt te zorgen voor de duurzaamheid (in de zin van ‘voortbestaan’) van je eigen bedrijf waar je al heel lang werkt, dat snap ik.
Ik blijf achter in verwondering en met buikpijn.
Over Anouk Brack
Anouk Brack is auteur van succesvolle managementboeken, geeft internationaal trainingen in leiderschapsontwikkeling, is executive coach en begeleidt teamtrajecten met haar organisatiebloei-methode. Brack schreef verschillende boeken.
