Bijzonder gestructureerd ja, het boek is opgebouwd rond een matrix van enerzijds de omvang van het bedrijf en anderzijds 6 thema’s. Aan de inhoudsopgave is dat al goed te zien. Blauw van buiten (cover) en ‘blauw’ van binnen: ik werd daar echt blij van. Ook blij werd ik van de strips van Gerrit de Jager. Die zeggen bijna zonder woorden soms meer dan de tekst. Geen wonder dat hij als co-auteur genoemd wordt. Knap hoe Van Ierschot en De Jager veel bekende dilemma’s en oplossingen rond medewerkers in een fijn leesbaar en compact boek hebben weten samen te vatten.
4 groeifasen
Scale-ups & Downs onderscheidt 4 fasen van groei, met leuk gevonden fase-titels:
*De opstartfase, met < 10 medewerkers. Ikke-ikke-ikke heet dit deel.
*De fase van structuur geven, bij 10-15 medewerkers. Wij-wij-wij.
*De focus-fase, bij 25-60 medewerkers. Zij-zij-zij.
*De fase van gas geven, met 60-100 medewerkers. Go-go-go.
Maar: moet je wel willen groeien, als het zoveel problemen kan opleveren? Dat is een typisch Nederlandse vraag, begrijp ik uit de inleiding. We zijn heel goed in start-ups, maar scale-ups? Nee, we hebben veel minder groeiambitie dan de VS en het VK, en ook minder dan bijvoorbeeld Zwitserland en Israel. Cultuurdingetje.
Maar groei is nuttig en nodig, als je meer (positieve) impact wil maken, bijvoorbeeld met duurzame producten, met het helpen van meer mensen. Maar ook voor jezelf is het fijn: persoonlijke groei, financiële onafhankelijkheid, nieuwe avonturen en meer vrijheid voor innovatie. Oké dan, moet een ondernemer denken: opschalen maar.
6 thema's
Dan de thema’s. Die hebben te maken met enerzijds persoonlijke groei, en met anderzijds organisatieontwikkeling, denk aan HR/PZ plus cultuur. Verwacht geen IT- of klantspecifieke focus, deze komen slechts zijdelings langs. De 6 thema’s zijn:
*Persoonlijke groei.
*Dynamiek van leiderschap versus delegeren.
*Dynamiek van experimenteren versus discipline.
*Glazen plafond (wat belemmert de groei).
*De employee journey.
*Wanneer door naar de volgende fase.
Bij het uitwerken van elk van de 6 thema’s in elk van de 4 fasen worden veel theorieën aangehaald en voorbeelden gegeven. Deze worden kort en krachtig weergegeven, dat kan ook niet anders bij een compact boek met een breed onderwerp. Af en toe leverde dat bij mij een frons op.
Zo komt o.a. de fixed mindset en groeimindset van Carol Dweck aan de orde. Van Ierschot geeft hierbij aan dat het bij een groeimindset van belang is om complimenten te geven om mensen te stimuleren. Dat klopt, maar het gaat ook om de juiste complimenten geven: niet ‘wat goed dat je dit kunt’ maar ‘wat goed dat je zo hard gewerkt hebt / dit nu zoveel beter doet’. Het gaat om het proces van leren, van vooruitgang, niet van het resultaat.
En ook bij het voorbeeld van EuroCaps, die gebruik maken van de metafoor Superjacht voor de bestaande business en Speedboot voor innovaties, is de ‘oplossing’ wat kort door de bocht weergegeven. Hoe werken de twee teams samen? Hoe gaat het met de bestaande structuur (want er moet wel geadministreerd worden, er zijn wettelijke regelingen, de ondersteunende IT moet worden gebruikt, of niet.) Zo levert een inspirerend bedoeld voorbeeld meer vragen dan antwoorden op.
Praktisch overzicht
Scale-ups & Downs is een vrij praktisch boek met veel voorbeelden en tools. Soms zijn de onderliggende theorieën wat (te) hoog over en is er verdere verdieping nodig, of een externe consultant. (Van Ierschot bijvoorbeeld.) Aangezien de meeste scale-ups waarschijnlijk nog niet een HR-team met veel expertise hebben, geeft het boek een goed overzicht van wat er allemaal nodig en mogelijk is. Met QR-codes kun je extra informatie en tools ophalen, mits je lid wordt van de Community. (Dat deed ik niet).
Het boek heeft een literatuurlijst (met relatief oude titels, niet dat daar iets mis mee is, maar toch. ..) en een aantal websites waarnaar in de noten wordt verwezen. Wat ik las was bekende theorie, wat dat betreft geeft het een goede samenvatting van algemeen geaccepteerde praktijken. Wat ik miste was aandacht voor Purpose en voor Millennials/ Gen Z, wat toch de laatste jaren vaak in het nieuws is.
Strips en structuur
De strips springen er echt uit, en ook de lay-out van het boek is goed verzorgd, met veel tabellen, figuren en quotes. De structuur vind ik echt het grootste pluspunt van het boek, je kunt heel snel voor jouw bedrijf de relevante punten eruit pikken. Maar ook als je geen ‘groeistuipen’ hebt, is dit boek een fijn leesbare gids voor effectiever samenwerken en leidinggeven. Ik wens je veel personeel … en groei toe! Hup, beetje ambitie!
Over Elly Stroo Cloeck
Elly Stroo Cloeck is project- en interim-manager op het gebied van Finance, Internal Audit en Risk Management. Daarnaast schrijft ze recensies en samenvattingen van managementboeken.
