evenscyclus van bedrijfskundige trends lijkt voortdurend korter te worden. Als manager maakt je geen goede sier meer door trots te verhalen over een nieuwe methode om organisaties te verbeteren. Echt respect dwing je pas af door neerbuigend te stellen dat de trend waar je collega het over heeft allang achterhaald is. Het is veel meer de vorm dan de inhoud die de aantrekkingskracht van een theorie bepaalt. Het is dan ook niet verbazingwekkend dat op gezette momenten een auteur opduikt die de laatste trends onder de loep neemt en concludeert dat er niets nieuws onder de zon is. Trendsurfen is de kunst om met de laatste managementtrend mee te liften en over te springen op het moment dat zich een andere trend aandient. Trends hebben een grote aantrekkingskracht op managers en zijn lucratief voor consultants. Voor organisaties hebben ze echter vaak rampzalige gevolgen volgens Shapiro. Met deze provocatieve opmerking wordt meteen de toon gezet. In 'Trendsurfen in de directiekamer' wordt niet iedere trend kritiekloos bejubeld. Met nauwelijks verborgen cynisme verwelkomt Shapiro ons in het 'trendsurf-tijdperk' tijdperk dat gekenmerkt wordt door een niet aflatende stroom van programma's en mantra's om 'doorbraken' in de prestaties te bereiken en resultaten van 'wereldklasse' te behalen. Een paar van de opties waaruit de manager van tegenwoordig kan kiezen zijn: de piramide afvlakken, een horizontale organisatie creëren en de hiërarchie elimineren. Mensen kunnen 'empowered' worden, er kunnen open omgevingen worden gecreëerd, culturen worden getransformeerd, of er kan geluisterd worden naar de klant. Visies en missies worden geformuleerd en samengevoegd in een strategisch plan. Er kan voortdurend verbeterd of van paradigma veranderd worden en er kan zelfs een lerende organisatie gecreëerd worden. En dan hebben we het nog niet eens over Total Quality Management, business process re-engineering of complete bedrijfsrevoluties. De kracht van dit soort opsommingen is dat ze de aandacht vestigen op de betrekkelijkheid van alle 'wondermiddelen' die de afgelopen jaren zijn gepresenteerd door auteurs (inderdaad vaak consultants) die hun geldingsdrang loslaten op hun lezerspubliek. Shapiro wijst haar lezers erop dat zij zich door een overdaad aan concepten niet moeten laten verleiden om op de automatische piloot over te schakelen en concepten klakkeloos toe te passen. Vervolgens behandelt ze in 16 hoofdstukken de belangrijkste trends waar de manager van vandaag zoal tegenaan loopt. Ieder hoofdstuk begint met een komische definitie van het concept dat vervolgens van zijn mythische grootheid wordt ontdaan. Aan de hand van voorbeelden uit de praktijk laat Shapiro zien dat er niet alleen maar goede resultaten worden geboekt met de managementpanacea. Zo kan een dwangmatig streven naar lagere kosten leiden tot een kwaliteitsverlies van de producten van een organisatie, met alle nadelige gevolgen voor de omzet nadien. Ook de veelgeroemde kwaliteitsprogramma's blijken vaak niet tot de gewenste resultaten te leiden. En met dit soort constateringen nuanceert Shapiro het belang van alle trends in managementland. Op die manier moet 'Trendsurfen in de directiekamer' afdoende bescherming bieden tegen al te opdringerige en schreeuwerige consultants die met hun 'eieren van Columbus' vooral hun eigen belang in plaats van dat van hun klanten dienen.
Over Kees Visser
Kees Visser studeerde van 1988-1994 Bedrijfskunde aan de Rijksuniversiteit Groningen en startte in 1995 met zijn studiegenoot Philip van Coevorden Managementboek.nl.
