Robert Quinn beschrijft zijn boek als een radicale, inductieve en toegepaste theorie van leiderschap. Radicaal in de zin van teruggaan naar de wortels of fundering van iets. Naar Quinns idee gaat leiderschap namelijk niet in de eerste plaats over denken, gedrag, competenties, technieken of positie. ‘De fundering van leiderschap is wie we zijn – onze identiteit of funderingstoestand. Wanneer mensen hun innerlijke wereld veranderen, veranderen ze ook de buitenwereld.’ Deze stelling vat hij in het concept de fundamentele toestand van leiderschap welke in het boek wordt uitgelegd.
In deel 1 van het boek worden persoonlijke verhalen geïntroduceerd over mensen die de fundamentele toestand van leiderschap hebben bereikt en daarmee eerst zichzelf en vervolgens hun omgeving diepgaand hebben veranderd.
Deel 2 beschrijft 8 praktijken die aan de orde zijn wanneer iemand in de fundamentele toestand van leiderschap verkeert (zoals tough love en de waarderende vraag). Hierin wordt terug gepakt op de voorbeelden uit deel 1 en nader ingezoomd op de praktijken. Het boek eindigt met deel 3 waarin handvatten worden geboden om anderen te leren veranderen.
De opbouw van het boek maakt dat het boek ontzettend gemakkelijk leest en behapbaar blijft. Qua taal wordt er soms vervallen in zweverige uitdrukkingen en terminologie. Dit wordt ruimschoots goedgemaakt door de verhalen c.q. praktijkvoorbeelden die het concept van de fundamentele toestand van leiderschap en de bijbehorende 8 praktijken tot leven te brengen.
Deze voorbeelden uit privé en professionele context hielpen me bovendien om de inhoud van het boek te spiegelen aan mijn manier van leiding nemen en de vertaling te maken naar mijn privéleven en werkpraktijk. De titel van het boek, de brug bouwen terwijl je erover loopt, refereert naar de onzekerheid die je tegemoetkomt op het moment dat je spannende beslissingen moet nemen om daadwerkelijk verschil te maken.
Je betreedt onbekend terrein en moet varen op je intuïtie. Iemand in de fundamentele toestand van leiderschap neemt de regie over zijn/haar leven op een authentieke, liefdevolle, geaarde, en adaptieve manier. Hierdoor ontdek je nieuwe kanten van jezelf; net zoals de mensen om je heen deze ‘andere manier’ van doen zullen zien. Dit maakt dat zowel jij als je omgeving op een nieuwe manier in beweging komt en dingen veranderen.
Tijdens het lezen van het boek ben ik gaan reflecteren op de momenten waarop ik deze toestand van fundamenteel leiderschap heb ervaren. Zo heb ik bijvoorbeeld in mijn werkend leven stelling genomen op het moment dat er van mij (en mijn team) dingen werden gevraagd die ik niet terecht vond. Dit gevoel sprak ik uit; iets wat eigenlijk nooit werd gedaan in die organisatie. Ik was er van overtuigd dat wat van ons werd gevraagd op de lange termijn niet in het belang van mijn persoon en/of die van de organisatie was. Ik stelde de structurele symptoombestrijding aan de kaak, gaf aan hoe dat ten koste van mijn persoon zou gaan. Ik durfde zodanig stelling te nemen dat ik mezelf en daardoor ook het organisatiebelang voorop stelde.
In dit voorbeeld vond ik mijzelf authentiek, liefdevol, geaard, en adaptief acteren. Zodanig dat collega’s werden geïnspireerd dit ook te doen en dat het management anders ging denken én doen. Deze bewustwording helpt me vaker deze toestand van fundamenteel leiderschap te bereiken.
Vergeleken met de recentere boeken over persoonlijk leiderschap die ik heb gelezen, is De Brug Bouwen Terwijl Je Erover Loopt een boek dat het idee van persoonlijk leiderschap meer benadert vanuit ‘ons zijn’ (de kern); de manier waarop we onszelf en daarmee de wereld zien en benaderen. Thema’s die veelvuldig terugkomen in hedendaagse managementliteratuur sluiten mooi aan op Quinns concept van de fundamentele toestand van leiderschap.
Zo stelt Quinn herhaaldelijk dat kwetsbaarheid en authenticiteit nodig zijn om in de fundamentele toestand van leiderschap te kunnen komen. Quinns boek bracht mij niet per se compleet nieuwe inzichten. Het bood mij wel nieuwe taal en handvatten voor de manier waarop ik lastige vraagstukken benader. Al met al een aanrader voor de professional die geen genoegen nemen met zijn/haar ‘normale’ toestand en die van de organisatie waarin hij/zij opereert.
