In Lean in gezondheids – en welzijnsvoorzieningen past de auteur de methodiek toe op processen in gezondheids- en welzijnsvoorzieningen zoals ziekenhuizen, rust- en verzorgingstehuizen en kinderdagverblijven. Auteur Hans Crampe is verpleegkundig en paramedisch directeur in het algemeen ziekenhuis Maria Middelares te Gent. Daarmee is hij goed geplaatst om vanuit de eigen praktijk de lezer aan te zetten om met deze methodiek aan de slag te gaan. Mensen die weinig tijd nemen om te lezen of er tegenop zien om een kanjer van een boek te door te worstelen zijn met deze pocket aan het juiste adres. Het boek leest vlot door, heeft een goed gestructureerde inhoudsopgave. Dat heeft het voordeel dat je je kunt beperken tot één of meerdere delen uit het boek. Wie meer wil kan terecht bij de bronnen en verrijkingsliteratuur die bij het boek, of in de bijhorende website zijn opgenomen. Wie aan de slag is in de gezondheids- en welzijnssector, en in één of ander verandertraject in contact kwam met leantechnieken zoals het ‘ verbeterbord ‘ of de 5S methode, zal in dit werk terecht kunnen voor een breder kader. Crampe maakt een selectie van de belangrijkste lijnen, zonder de link naar het algemene kader uit het oog te verliezen. De voorbeelden zijn divers, illustreren en ondersteunen het aangebrachte theoretische kader en combineren een grote herkenbaarheid met een al even grote handelingsgerichtheid. De leanmethodiek is ontwikkeld binnen een industriële setting, en de methode wordt vaak verkeerdelijk enkel gelinkt aan saneren. Lean is immers het Engelse woord voor ‘vermageren’, wat erop wijst dat je de nodige stappen zet om alle ballast uit de organisatie te verwijderen. De methodiek gaat veel breder dan het hierboven geschreven doel. Lean is een mensgericht proces dat gebaseerd is op het overwinnen van weerstand bij veranderingsprocessen en het creeëren van draagvlak. Enkel als medewerkers kunnen meedenken en hun eigen kennis mogen inzetten, kunnen zij eigenaarschap ontwikkelen voor hun organisatie en medeverantwoordelijkheid dragen voor verbeterprocessen die worden opgezet. De link van zijn dragende concepten naar de brede gezondheids- en welzijnssector nam een aanvang begin jaren 2000 en startte in zijn beginfase hoofdzakelijk binnen administratie en logistiek om vervolgens ook te worden toegepast in laboratoria en apotheken. De vertaalslag is op vandaag niet meer weg te denken in gezondheids- en welzijnsvoorzieningen. Mensen die met een lean-bril naar hun organisatie kijken, gaan na of de activiteiten die worden ontwikkeld een meerwaarde betekenen voor de klant. Geen, of te weinig meerwaarde, staat gelijk met verspilling en zijn het tegengestelde van waarde. Binnen de leanmethode worden de Japanse termen Muda (verspilling) Mura (onregelmatigheid of afwijking) en Muri (inspanning of moeilijkheid) gebruikt om het geheel aan verspilling binnen een organisatie in kaart te brengen, in te delen en te benoemen. In het boek zijn keuzes gemaakt, Niet elke techniek om muda, mura, en muri aan te pakken wordt besproken, sommige komen meer aan bod, andere passeren dan minder uitvoerig de revue. Wie veranderen wil heeft een frisse blik nodig om naar de organisatie te kijken. Je kunt deskundigen uitnodigen, echter bestaan er heel wat eenvoudige technieken die je zelf kan toepassen. Wil je tijd meten, of afstanden in kaart brengen – dan is onder andere de stappenteller een goed idee, maar ook het introduceren van de dertig secondenregel, waarbij de medewerker een taak die binnen zijn verantwoordelijkheidsgebied ligt, uitvoert in dertig seconden, kan al leiden tot een zinvolle uitwisseling en meer efficiëntie. Het is die eenvoud in aanpak die mij bij het lezen van het boek heeft aangesproken. Om met de bril van klant en medewerker naar de organisatie te kijken is er vaak niet meer nodig dan de moed om de ideeën van de mensen zelf te laten komen, zonder de doelstelling uit het oog te verliezen, want zoals de auteur aangeeft ‘Hoe duidelijker het doel is geformuleerd – hoe meer het motiveert’. Dit boek is in ieder geval meer dan een goede aanzet om lean in gezondheids- en welzijnsvoorzieningen een kans te geven.
Over Geert Vandamme
Geert Vandamme werkt in een voorziening voor mensen met fysieke beperkingen in Gits (West-Vlaanderen-België). Enerzijds als thuisbegeleider bij Volwassenen met aangeboren of verworven beperkingen, anderzijds als arbeidsbegeleider binnen dagbesteding bij volwassenen met een beperking.