Het mooie van 'Business Exposed' is dat het de schrijver gelukt is om de vinger op de zere plek te leggen. We kennen de mens en haar gedragingen in vele verschijningsvormen, zowel positief als negatief, en dat geldt ook voor CEO's. Vermeulen brengt op basis van onderzoek incisies aan die de irrationele gedragingen genadeloos blootleggen. Het gaat over valkuilen die zogenaamd successen heten, selectievertekening, managementmythes en veroveringsdrang, om maar eens wat onderwerpen te noemen.
Het boek begint met het alom bekende experiment met de apen en bananen. Het ontstaan van organisatiecultuur of een mechanisme tot sociale controle. De mogelijkheid bestaat evenwel dat er een aap komt die zich niets van het water aantrekt en heldendom verwerft waar men jaren later nog over spreekt.
Zogenaamde helden komen er bij Vermeulen, bepaald geen zachte heelmeester, niet goed van af. Daar waar feitelijk bewijs dit aantoont wordt de titel van 'schurk' niet geschuwd. Topvrouwen daarentegen kunnen rekenen op vooral een positieve waardering van de auteur die daarover zegt dat 'zij' vooral behulpzaam en tactvol zijn, terwijl de weg naar de top voor hen slechts mogelijk is door het bezit van wat 'extra's'. Die extra's bestaat uit een zeldzame combinatie van 'hersens en tact' iets wat topmannen nogal eens moeten ontberen. De keuzes die door de CEO's gemaakt worden blijken vaak eerder op basis van emoties dan op cognitieve gronden gemaakt te worden.
Uit onderzoek blijkt dat getallen en strategie niet met elkaar verbonden kunnen worden, hoewel dat op managementniveau wel veelvuldig gedaan wordt. Vermeulen vraagt zich af of het succes van organisaties die bestaan uit tienduizenden medewerkers, die opereren vanuit meerdere vestigingen over de hele wereld en die tientallen producten voorbrengen, afhankelijk kunnen zijn van de beslissingen van één man? Het antwoord laat zich raden en de opgetekende beschouwing is scherp en helder.
Algehele conclusie is dat niets menselijks ons vreemd is. Waar die menselijkheid uit bestaat en hoe dat gaat wordt uit de doeken gedaan in dit boek. Bedenk wel dat de inhoud van het boek, de analyses en conclusies, geen pleister op de wonde is en tot diep in het DNA van organisaties voert.
Deze recensie belicht slechts een topje van de ijsberg, er is meer, veel meer, heel veel meer. Het is wat mij betreft geschikt voor eenieder van u die wel eens wil weten hoe het werkt in de wereld van CEO's maar ook voor CEO's waarvoor het een basis van reflectie kan vormen. Een kritische noot is ook op z'n plaats. De introductie van het boek 'het experiment met de apen' (cultuurvorming) is al in de jaren tachtig met het boek 'banaan wordt bespreekbaar' van Pauka en Zuiderdorp beschreven. En ook de Abilene-paradox (groepsconformisme) die ter verduidelijking wordt opgevoerd, is wat mij betreft niet echt verheffend.
Zo ook het epiloog dat vanuit het verhaal 'de kleren van de keizer' wordt afgesloten en waarbij de auteur oproept om een kroon te dragen en dat er met naakt niets mis is. Beschreven ervaringen, verhaaltjes en metaforen kunnen daar waar tekst enige abstractie vertoont ondersteunen of de tekst, met de door Jiskefet geïntroduceerde term, 'opleuken'.
Het is helder en begrijpelijk geschreven en van nonsens is geen sprake. 'Business Exposed' was genomineerd als Managementboek van Jaar 2012. Het is uiteindelijk niet uitgeroepen tot winnaar, maar dat had van mij zeker gemogen. Professor Vermeulen heeft in mij een fan gevonden die halsreikend uitkijkt naar een volgende publicatie.
Over Peter Bosma
Peter Bosma is als manager bedrijfsvoering werkzaam in de zorg. Daarnaast is hij actief als supervisor en coach. Hij is gefascineerd door en gespecialiseerd in de onderwerpen leiderschap en verandermanagement. Tevens is hij werkzaam als geregistreerd supervisor en coach. Hij haalde zijn MBA aan Business School Nederland, de Action Learning MBA.
