Iedereen is gebaat bij betere gewoontes en bij stoppen met schadelijke gewoontes. Omdat dat nog niet zo makkelijk is, zijn velen van ons op zoek naar tips en houvast. Clear, de belichaming van zijn eigen methode voor Elementaire gewoontes, heeft al enige jaren een website met blogs en een bloeiende nieuwsbrief. Zijn succes heeft hij te danken aan zijn trouw aan goede gewoontes. Als kind heeft hij een honkbalknuppel tegen zijn hoofd gehad en daar in alle opzichten flink van moeten revalideren. Dat heeft hem niet tegengehouden een succesvolle honkbalcarrière op de universiteit te ontplooien en hij heeft zelfs een bijzondere onderscheiding mogen ontvangen. Allemaal dankzij zijn gedisciplineerde methode.
Wie elke dag kleine verbeteringen in prestaties weet door te voeren, zal uiteindelijk beter worden dan de meesten. Dat is een bemoedigende boodschap en waarschijnlijk ook waar. Clear legt uit hoe je dit daadwerkelijk in praktijk kan brengen. Hij hanteert hiervoor een model dat terug te voeren is op de gedragspsychologie. Elke gewoonte kent vier stappen: aanwijzing (prikkel), verlangen, actie en beloning. Op elk van die vier stappen kan je inhaken om jezelf goede gewoontes eigen te maken en slechte gewoontes af te leren. Clear heeft voor elke stap een 'wet' omschreven: maak het zichtbaar, maak het aantrekkelijk, maak het gemakkelijk en maak het bevredigend. Voor slechte gewoontes geldt het omgekeerde.
Bij elke wet geeft hij tips. Hiervoor introduceert hij de verhalen van interessante mensen die deze tips illustreren. Elk hoofdstuk eindigt met een samenvatting. Het boek is opgebouwd in delen die de wetten behandelen en elk deel eindigt met een schema hoe de tips passen in het geheel van de vier wetten. Daarmee is het boek zeer praktisch en moedigt aan om zelf je gewoontes te verbeteren. Het heeft mij bewogen om mijn pull up bar weer op te hangen en dagelijks op hetzelfde tijdstip vijf keer op te trekken (tot het lichter gaat en dan pas ik mijn oefening aan).
Waar het boek nauwelijks op ingaat is hoe werkelijk heel goed te worden in wat je doet. Elke dag hetzelfde rondje hardlopen, of die vijf keer optrekken, maakt je nog geen kampioen. Dat vraagt om welbewust oefenen. Dan heb je een gewoontepatroon nodig met ook saaie en zware drills. Angela Duckworth gaat in haar boek De grit factor wel in op de kracht van passie en doorzettingsvermogen waarmee je uitzonderlijke resultaten kunt behalen met je gewoontes. Die twee boeken passen daarmee heel goed bij elkaar.
Elementaire gewoontes is niet voor niets een heel populair boek. Uiteindelijk willen de meesten graag zichzelf verbeteren. Clear heeft het proces van gewoontevorming uit elkaar gerafeld. Wie zijn stappen en methodes volgt zal absoluut verbetering kunnen aanbrengen. Het mooie van gewoontes is, op een gegeven moment gaan ze onbewust en als vanzelf. Gewoontes vormen onze identiteit. Alle kleine handelingen zijn overwinningen in de identiteit die we ons willen aanmeten. Clear laat je zien hoe je dat doet.
Over Freija van Duijne
Freija van Duijne was van 2013 tot 2018 voorzitter van de Dutch Future Society. Zij heeft meer dan tien jaar werkervaring als toekomstverkenner en strateeg in diverse overheidsorganisaties. Freija werkt vanuit haar bedrijf Future Motions en geeft trainingen en lezingen op gebied van toekomstverkennen.
