Wat me meteen aanspreekt aan dit boek van Spijkerboer, is het gemak waarmee je kunt instappen in het Veranderkompas. Als lezer bedenk je: waar zit mijn huidige vraag? En daar stap je in. Sommige thema's zijn vrij licht aangeraakt. Maar als je écht wilt beginnen met veranderen en niet zomaar met het gevoel wilt blijven een ‘goed boek gelezen' te hebben, dan is dit een topper. Veranderkompas zet aan tot actie en laat je ook nadenken over wie er eigenlijk moeten veranderen.
Het boek stelt je op scherp. Zo wijst Spijkerboer je op het verschil tussen wat mensen zeggen en wat ze daadwerkelijk doen. Dit betekent dat je als veranderaar niet alleen moet interviewen of sessies begeleiden, maar ook veel moet observeren. Het primaire proces bekijken, vergaderingen bijwonen, zien wat er niet wordt gezegd, maar wel gevoeld.
Spijkerboer besteedt veel aandacht aan de ethiek in verandertrajecten. Te vaak maak ik mee dat mensen extern of intern zich niet senang voelen bij de verandering, vanwege de beweegredenen ervoor of omdat ze twijfels hebben bij de aanpak. Ik zelf heb laatst nog een opdracht ‘afgeslagen' omdat ik de gewenste interventie niet vond passen bij de opgave (en wist dat het vraagstuk zo veel groter was en de veranderingen verre van de kern raakten). Het is van groot belang om dit ter sprake te brengen en niet oeverloos mee te gaan in de zoveelste verandering die waarschijnlijk het doel gaat missen.
Waardevol onderdeel van het boek is bijlage 1. De diagnose vragenlijst. Die geeft je een beeld bij wat je kunt vragen of hoe je naar een vraagstuk kunt kijken. De lijst is zeer volledig en maakt je alert op je eigen blinde vlekken.
Het boek mist een afronding, gevoelsmatig houdt het zomaar op. Op een paar korte zinnen na. Een korte uitleiding met wat relativerende hersenspinsels zouden het boek kunnen verrijken. Maar Veranderkompas is een heel praktisch en volledig boek dat de (interne) veranderaar veel ondersteuning kan geven bij het opstellen van een zorgvuldige diagnose en de keuze van interventies. Geen grootschalige (blauwe) veranderprogramma's meer, maar zorgvuldig overwogen (kleine) interventies gericht op de kern van het vraagstuk.
Over Marthe van der Molen
Marthe van der Molen is organisatie-adviseur bij Meauve Veerkrachtig Veranderen. Ze helpt organisaties veerkrachtiger en succesvoller te worden door teams en leiders te versterken. Hierbij maakt ze gebruik van veranderkunde, positieve psychologie en werkgeluk.
