Het boek De IT girl leest als een soort noodroep om een door mannen gedomineerde wereld omver te kegelen. Hoe groot is het probleem?
Slechts 14 procent van de IT-ers in Nederland is vrouw. Mondjesmaat komen er vrouwen bij, maar echte cultuurverandering (hoe er met vrouwen op de werkvloer wordt omgegaan) gaat pas komen als twintig tot veertig procent vrouw is. In het huidige tempo gaat dat nog heel lang duren. Ik zie wel wat ontwikkelingen. Zo is er bij Just Eat Takeaway (ik beschouw dat als een IT-bedrijf) iemand speciaal aangesteld om zich bezig te houden met diversiteit en inclusie op de werkvloer. Maar er is nog altijd een loonkloof, worden projecten vrouwen niet gegund en missen ze promoties. Door vooroordelen en vriendjespolitiek stokt de doorstroming van vrouwen in managementposities in de IT-wereld. En bij het tafelvoetbal hebben ze liever niet dat je als vrouw meedoet. Vrouwen haken af omdat mannen de cultuur van de werkvloer bepalen. Het wonderlijke is dat in de jaren zestig, softwareontwikkeling typisch een vrouwenberoep was. Mannen vonden hardware belangrijker. Toen mannen zagen dat software complex was, hebben ze IT-ontwikkeling weer bij vrouwen weggekaapt door het voeren van een actieve ontmoedigingscampagne.
Hoe erg is het dat de IT een door mannen gedomineerde wereld is?
Best erg. Bij productontwikkeling wordt er in de breedte vooral vanuit een mannenperspectief gedacht. De autogordel bijvoorbeeld is gebaseerd op het lichaam van een man waardoor vrouwen bij een ongeval 47 procent meer kans hebben op ernstige verwondingen. Telefoons zijn qua omvang gemaakt voor een mannenhand. Medisch onderzoek is gebaseerd op mannen. De game-industrie is een mannenwereld waardoor er een raar vrouwbeeld in games zit verwerkt. Een man heeft een app ontworpen voor menstruatie bij vrouwen zonder echt de vrouw te kennen. Als vrouwen betrokken worden bij ontwikkelingen, ook in IT, krijg je ook producten die ook voor vrouwen geschikt zijn. Om veel redenen is het belangrijk dat er aandacht is voor diversiteit. En niet alleen in de IT.
Steeds meer meisjes kiezen voor beta-studies. Is het geen kwestie van tijd voordat vrouwen de IT-wereld gaan domineren? Er komen bijvoorbeeld al meer en meer vrouwelijke artsen.
Ik vrees van niet. Meisjes kiezen uiteindelijk lang niet altijd voor een beta-beroep na hun studie en als ze al op een technische werkvloer komen, gaan ze vaak weer weg omdat ze zich niet prettig voelen in een mannenwereld. In dit tempo duurt het nog 100 tot 136 jaar – zo is berekend- voordat vrouwen gelijke posities in de IT-wereld bekleden als mannen. Dat duurt me te lang. Met dit boek probeer ik het probleem te agenderen en mannen op te roepen om na te denken hoe we dit probleem samen op kunnen lossen. Vooralsnog leven we in een wereld waarin een VR-seksgame voor vrouwen door mannen wordt ontwikkeld, waarbij het vetrekpunt van de mannen het boek 50 shades of grey blijkt te zijn. Als je dat hoort, weet je dat we nog een lange weg te gaan hebben. Vooralsnog voel ik me als IT girl een panda in het wild. Zeldzaam en in de minderheid. Ik had het pas door toen ik het zelf op de werkvloer ervaarde, maar gelijkheid in Nederland is echt nog ver weg. Zowel qua vrouwen als andere diversiteit. Vooralsnog is het: als je maar hard genoeg loopt, kom je er niet. 94 procent van geld van investeerders gaat nog altijd naar een plan of idee van een man. 1,6 procent van het venture capital is slechts voor vrouwelijke ondernemers. Van de startups heeft 11,9 procent een vrouwelijke (mede)oprichter. Microsoft, Apple en Facebook zouden nooit zo groot zijn geworden met een vrouw aan het roer. Domweg omdat de markt het niet geaccepteerd zou hebben. In Nederland is wat betreft diversiteit echt sprake van een verziekt systeem.
Denkend aan oplossingen. Zou een vrouwenquotum voor IT-personeel werken? Of wat moet er anders gebeuren?
Een boek erover schrijven en het probleem agenderen, is een begin. Wat zeker zou helpen, zijn rolmodellen. Echt, nog altijd hoor ik verhalen dat ook op IT-afdelingen het vrouwen zijn die de vaatwasser vullen. Dat helpt niet. Ik denk dat een vrouwenquotum ook niet helpt. Beter zou een mannenquotum zijn. Dan ligt de focus op de man en wordt een vrouw misschien iets eerder geaccepteerd. Ik geef in mijn boek ook wel wat tips voor vrouwen om zich aan de dominantie van de mannen op de werkvloer te ontworstelen. Maak jezelf zichtbaar bijvoorbeeld. Maak een succesdocument en laat zien wat je kunt of hebt gedaan. Vrouwen praten sneller over de situatie thuis dan over hun successen. Mannen praten van nature over hun successen. Ik eindig wel met een appel aan mannen om iets aan het probleem te doen. Maar vrouwen moeten ook zeker naar zichzelf kijken. HR-afdelingen worden vaak gerund door vrouwen, maar uiteindelijk leidt ook dat niet tot meer vrouwen in de IT. Vrouwen zijn meesters in de krabbenmand door elkaar naar beneden te trekken. Probeer vooral ook niet als vrouw om een halve man te worden voor acceptatie. En naar het Malieveld gaan met vrouwen, daar geloof ik ook niet in. Het zal links of rechtsom toch moeten komen door een cultuuromslag.
Tot slot. Ben je somber of hoopvol gestemd? Gaan we verandering zien? Komen er meer vrouwen op de IT-werkvloer?
Strijdbaar en een beetje hoopvol. Ik ga zelf de verandering op de werkvloer nog wel meemaken, maar ik geloof nog niet zo in een enorm vliegwiel. Het is toch Don Quichot die elke keer weer een klap tegen een wiek moet geven. Zoals ik ook met dit boek probeer te doen.
