Mensen worden daarmee saai en voorspelbaar. Met tegelijkertijd de verwachting dat men zich veranderingsgezind en innovatief opstelt. Dit eten van twee walletjes is niet langer toereikend en leidt tot stagnatie. Risicovreugde en intelligente ongehoorzaamheid zijn nodig om hieraan te ontkomen
Dit boek stelt belangwekkende vragen centraal: Hoe creëer je duurzaam (economische) waarde in een omgeving met zoveel unknown unknowns? Hoe bouw je een bedrijf dat minstens zo snel, bedreven en innovatief is als de mensen die daar deel van uitmaken – medewerkers, klanten, toeleveranciers, toezichthouders en financiers? Wat gebeurt er met je als de prestatiedruk toeneemt of de paniek toeslaat? Ren je weg of ren je jezelf voorbij? Of blijf je onverstoorbaar, als een rots in de branding?
1. Hoe het niét moet: risicoangst
Terwijl echte transities nodig en mogelijk zijn, wordt uit alle macht geprobeerd om het systeem door middel van aanpassingen overeind te houden. Er heerst een continu gevoel van overbelasting en werkdruk. Misschien wordt er wel zo hard gewerkt om alles bij het oude te kunnen houden en klagen we liever over de barre werkelijkheid dan dat we er iets aan doen. In stille lijdzaamheid, terwijl ondertussen de vermoeidheid en de kalme wanhoop toenemen.
Een werkcultuur kan alles absorberend zijn en uiteindelijk leiden tot excessen en onoplosbare problemen. Omdat mensen denken dat ze onvermogend zijn hun problemen voortvarend aan te pakken. Of omdat ze hun nek niet meer durven uitsteken. Of de kwaliteiten of doorzettingsmacht niet hebben om de thematiek doeltreffend aan te pakken. Het zijn krachten die elkaar beïnvloeden en versterken, en die leiden tot risicoangst.
Acterend vanuit risicoangst zien we drie fenomenen optreden, die in innige samenspanning zorgen voor rampkramp en stagnatie:
- Benauwd bewustzijn, resulterend in bedrijfsblindheid en onvermogen om buiten de gebaande paden op zoek te gaan naar echte oplossingen.
- Verlamming; de hoop opgeven of bewust wegkijken.
- Niks doen; alles bij het oude laten , ook al weet je dat dit niet toereikend gaat zijn.
Het vergt heroïsche inspanningen om een krampachtige organisatiecultuur van positieve impulsen te voorzien.
2. Hoe het wél kan: risicovreugde
Wij kiezen in dit boek dan ook de kant van de ondernemende avonturier en laten zien dat het werkende leven stukken aangenamer en succesvoller kan worden, met veel betere resultaten en met veel meer voldoening, teamgeest en werkplezier. Daarbij is de aanwezigheid van voorstellingsvermogen, moed en realisatiekracht doorslaggevend. Risicovreugde neemt het op tegen risicoangst
Leiders van nu hebben het voorstellingsvermogen om met een nieuw verhaal te komen, dat mensen prikkelt en inspireert – met louter pragmatisme kun je immers niemand mobiliseren. Ze hebben de moed om onder ogen te zien wat er ten diepste speelt en om vanuit innerlijke gedrevenheid te doen wat nodig is, en daarbij te dealen met tegenwind en onvoorziene omstandigheden. En ze hebben de realisatiekracht om voortgang te organiseren, ook als gehandeld moet worden op basis van incomplete informatie. Vooral als dit voor het gevoel persoonlijke risico’s met zich mee brengt. Dit alles vatten we samen met de term: risicovreugde.
3. Wat te doen?
Voor wie het aanwezige potentieel binnen zijn organisatie volledig wil benutten, gelden de volgende vijf gouden regels:
1. Leg de lat hoger; er is vrijwel altijd nog ongebruikt potentieel
2. Reflecteer met grote regelmaat
3. Vermijd rampkramp
4. Kom uit je comfortzone; realiseer de potentie!
5. Doe dit alles met risicovreugde
De ideale omstandigheden tref je niet aan, die maak je. En om met de woorden van econoom en bestsellerauteur Kate Raworth te eindigen: ‘Wees geen optimist als je daardoor de dingen op hun beloop laat. Wees geen pessimist als dat ertoe leidt dat je de strijd opgeeft. Maar wees een activist en stel jezelf de vraag: wat kan ik doen om de dingen beter te maken?’
Leo van de Voort is strategieadviseur in binnen en buitenland en Rob Fijlstra is zelfstandig adviseur, spreker en schrijver. Zij zijn de auteurs van Risicovreugde.
Over Leo van de Voort
Leo van de Voort is klankbord voor Raden van Toezicht en Bestuurders met een serieus transitieprobleem. Daarnaast is hij een veel gevraagd spreker en publicist. Zo schreef hij veelvuldig voor FD, Elsevier, FEM, Holland Management Review, Tijdschrift voor Corporate Finance en diverse kranten en tijdschriften. Leo is partner bij Fuel for Living Strategies (en Fuel Participations).
Over Rob Fijlstra
Rob Fijlstra is (certified) management consultant, intervisie begeleider, klankbord en begeleider van werkconferenties. Hij is tevens een energiek, uitdagend en veelgevraagd spreker.
