In mijn boek Strategisch partnerschap wordt een nieuw concept van governance gelanceerd, waarin bestuur en intern toezicht zich op een andere manier (die meer oplevert) tot elkaar verhouden. Bij strategisch partnerschap staat niet de procedurele omgang maar het strategisch-inhoudelijk debat centraal.
Voorbij de regels en pegels
De ontwikkeling van governance is tot nu toe nogal technisch en procedureel van aard geweest. De regels en het afvinkgedrag leken gaandeweg de overhand te krijgen. Angst en wantrouwen gingen overheersen. Bovendien werden organisaties ook in het semipublieke domein, zoals zorginstellingen of scholen, steeds meer ‘afgerekend’ op financiële prestaties en rendementen. De focus op de pegels ging meer en meer ten koste van de kwaliteit van de zorg en het onderwijs.
Al veel vaker heb ik gewezen op het belang om het afvinkgedrag om te buigen naar een cultuur van verantwoordelijkheid en aanspreekbaarheid. De tijd lijkt rijp om deze transitie door te voeren. In mijn boek beschrijf ik de kansen die het nieuwe concept strategisch partnerschap daartoe biedt. Inmiddels worden er al stappen in deze richting gezet en van deze betere practices kunnen we al veel leren.
Visie, inhoudelijke debat en verbindingen
Onderzoek en praktijkervaringen leren ons dat diverse organisaties, met vallen en opstaan, op zoek zijn naar een meer strategisch-inhoudelijk debat tussen bestuur en intern toezicht ‘voorbij het voldoen aan de formele overlegverplichtingen’. Er is een toenemende behoefte om visies en opvattingen (ook twijfels en zorgen) met elkaar te delen, een behoefte aan een inhoudelijk gesprek dat ook iets nieuws oplevert. Daarbij zijn ook de betrokkenheid en inbreng van anderen (‘derden’, relevante stakeholders) van grote waarde. Mijn boek toont de mogelijkheden en ervaringen tot nu toe: het belang van de voorkantbenadering, het selecteren van belangrijke thema’s, de bredere oriëntatie op belangen en perspectieven (via de dialoog en verbinding met stakeholders), het verdiepen van inzichten en dergelijke. De beschreven practices bieden veel houvast om tot toepassingen in de eigen praktijk te komen. Of kunnen (durven) bestuurders of intern toezichthouders dat niet aan …?
Leidt tot meer innovatief vermogen
Juist deze meer inhoudelijke omgang tussen bestuur en intern toezicht in verbinding met belangrijke stakeholders (zoals bijvoorbeeld de medezeggenschap) biedt kansen tot de zo gewenste innovaties van semipublieke organisaties, zoals nieuwe vormen van dienstverlening, samenwerking met kenniscentra, ontwikkeling van co-makerships e.d.. Juist door ruimte te maken voor meer strategisch-inhoudelijk debat in dialoog met anderen, kunnen bestuur en toezicht – in ieder geval even – loskomen van de dagelijkse praktijk (het ‘gedoe’) en elkaars creativiteit benutten. Juist in het delen van kennis en inzichten, het betrekken van anderen (deskundigen, belanghebbenden) daarbij en het benutten van ieders netwerk zit de kracht tot innovatie. Ik verwacht dat Strategisch partnerschap, wat is wijsheid? daartoe – ook tot de wijsheid die daarvoor nodig is – verder kan stimuleren.
Prof. dr. ir. R. (Rienk) Goodijk (1956) houdt zich als senior consultant binnen GITP Bestuur en Toezicht bezig met onderzoek en advieswerk op het gebied van (inter-)nationale corporate governance, stakeholder management en medezeggenschap. Daarnaast is hij is als bijzonder hoogleraar Governance in het (semi)publieke domein verbonden aan het Zijlstra Center van de Vrije Universiteit Amsterdam. Eerder was hij bijzonder hoogleraar governance aan de Rijksuniversiteit Groningen en bij Tias Businessschool van Tilburg University. Hij heeft inmiddels vele publicaties op het gebied van ondernemingsbestuur en medezeggenschap op zijn naam staan. Hij is de auteur van Strategisch partnerschap, wat is wijsheid?
