De provocateur schrikt niet als er weer eens iets voorbijkomt dat niet klopt. Hij is gewend om het leven, de wereld, de mens als niet kloppend te aanschouwen, en kan hierin ook meer dan eens de schoonheid van inzien. Praktisch gezien zal de hulpverlener dan ook het niet-kloppende aanprijzen als ook alles wat wel klopt afraden. Dit doet hij niet als een soort spelletje, maar vooral om exact te kunnen bepalen waar de cliënt voor staat.
Motivatie
Ongerijmd is het ook dat de provocatieve therapeut het slechte in de mens aanmoedigt en tegelijkertijd het goede in de mens ontmoedigt. Ook dit doet hij niet als een soort van vermakelijk tijdverdrijf, maar eerder om te testen hoe het gesteld is met de motivatie van de cliënt.
Overigens, het is niet alleen aan een provocatieve hulpverlener om het ongerijmde te omarmen. Ieder mens kan het zich aanwenden om alles wat scheef is meer als een gegeven te beschouwen dan het voor de zoveelste keer recht te trekken.
Geluksgevoel
Wie leert leven met het ongerijmde, zal mettertijd merken dat het geluksgevoel toeneemt. En dat is uiteraard een aantrekkelijk vooruitzicht.
Het geluksgevoel neemt toe om verschillende redenen:
1) Omdat de drang op alles op te lossen vermindert, is er ook minder gevoelde frustratie.
2) Omdat de drang andere mensen een oplossing op te dringen vermindert, wordt het ook gemakkelijker anderen te nemen zoals zij zijn.
3) Omdat het inzicht groeit dat aan alles twee of meerdere kanten zit, vervalt ook de noodzaak om in alles eenduidigheid te willen hebben.
4) Wie meer oog krijgt voor alles wat ongerijmd is, zal ook eerder geneigd zijn om in lachen uit te barsten, iets wat de beleving van het ongerijmde nu eenmaal doet met de mens; en het is dit gegeven dat het lijden van ieder mens verlicht.
5) Wie met oog voor het ongerijmde en met een lach op zijn gezicht de ander tegemoet treedt, zal ook op een andere, aangenamere manier contact maken, wat het gevoel van gezamenlijkheid versterkt.
6) Wie het ongerijmde omarmt, zal ook merken dat hij vrijer van gedachten wordt en creatiever in het bedenken van alternatieven voor problemen waar hij voorheen allen maar in vastgelopen was.
7) Wie het ongerijmde omarmt, zal het ook gemakkelijker vinden om met zijn eigen beperkingen te leven om de doodeenvoudige reden dat deze nu eenmaal onontkoombaar zijn.
8) Tegelijkertijd is het omarmen van het ongerijmde ook een prima recept om anderen te zien voor wat ze zijn, waardoor ergernissen als sneeuw voor de zon verdwijnen.
De provocatieve visie is er een die dwingt om het ongerijmde in al zijn aanwezigheid te omarmen; en dat heeft, zo blijkt, een diep helende werking.
Over Jeffrey Wijnberg
Van 1977 als zelfstandig psycholoog in eigen praktijk. Auteur van 48 populair psychologische boeken; en columns van het Dagblad van het Noorden als ook ook huispsycholoog van RTV Noord.
