Van Heijningen legt uit dat het socratisch gesprek niet bedoeld is om direct antwoorden te geven, maar juist om dieper na te denken over de onderliggende aannames. 'Het gesprek is erop gericht om ons te laten twijfelen aan wat we dachten zeker te weten.' Dit vraagt om een gestructureerde manier van denken en luisteren, waarbij enkele principes leidend zijn: Luister zonder oordeel, stel vragen die verder graven, blijf nieuwsgierig en laat stiltes doe.
Volgens Van Heijningen helpt deze methode om vastgeroeste ideeën los te maken. 'Geloof je gesprekspartner niet, maar vertrouw hem volledig,' zegt ze. Daarmee bedoelt ze dat je niet zomaar de eerste reactie van iemand moet aannemen als een absolute waarheid, maar dat je tegelijkertijd met respect en vertrouwen in de ander het gesprek moet voeren.
oude denkbeelden loslaten
Veel mensen vinden het moeilijk om hun bestaande overtuigingen in twijfel te trekken, omdat het loslaten van vaste denkbeelden voelt als een aanval op hun identiteit. Van Heijningen legt uit: 'Het eerste antwoord dat mensen geven is vaak een beschermingsmechanisme. We vinden het spannend om onszelf echt ter discussie te stellen. [..] Als iemand zich ongemakkelijk begint te voelen, weet ik: nu zijn we ergens.'
Dit ongemak vermijden zorgt ervoor dat we blijven vastzitten in patronen die ons niet verder helpen. Daarom is het belangrijk om vragen te stellen die ons dwingen om na te denken over waarom we iets geloven en of dat nog steeds relevant is.
Luister de hele aflevering op deze pagina. Of open de podcast in jouw favoriete podcastspeler, zoals Spotify, Apple Podcasts, Google Podcasts of YouTube.
Stellingen
Elke aflevering van de podcast legt host Willem van Leeuwen de gast een aantal stellingen voor. De stellingen voor Ariane van Heijningen zijn:
1. Het wordt tijd dat ons onderwijs op de schop gaat, want wij worden opgeleid in kennis in plaats van in wijsheid.
2. De huidige politici moeten aan het helder denken gesprek.
Boekentip
Ariane van Heijningen tipt Tricky Tijden van Jitske Kramer. Zij prijst het boek vanwege de manier waarop het de tussentijd beschrijft waarin we ons bevinden wanneer we van de ene situatie naar de andere bewegen. 'Ik denk dat we al vragend elkaar kunnen helpen om door die tussentijd heen te komen.'
OVER DE BOEKENPRAKTIJK
De Boekenpraktijk is een podcast van Managementboek. Presentator Willem van Leeuwen onderzoekt elke twee weken samen met auteurs hoe de theorie van managementboeken aansluit bij de praktijk.
