Veiligheid voor winst en productie
Toen Karien haar verhaal vertelde op de veiligheidscultuurdag, pakte inspecteur-generaal van SZW Marc Kuipers het op. Hij spreekt ook bij de boekpresentatie: ‘Dit verhaal is voor ons inspiratie, zodat de inspecteurs van de Arbeidsinspectie weten dat hun werk ertoe doet. Jullie verhaal is ook de inspiratiebron voor een project met drie ministeries over het belang van een cultuur van gezond en veilig werken.’ Kuipers benadrukt het belang van dit boek voor professionals die met veiligheid bezig zijn: ‘Jullie benadrukken de zakelijke kant van het ongeval; hoe bedrijfsbelangen zich verhouden tot die van individuele werknemers. Ik hoop dat lezers veel van dit boek leren, want op veiligheid mag nimmer worden afgedongen. Productie en winst mogen nooit gaan voor veiligheid.’
Het is vol in de danszaal van theater De Schalm op zondagmiddag. Karien en Patrick van de Sande worden bij de boekpresentatie geïnterviewd door uitgever Donald Suidman. Hoe kwam Toon - De impact van een dodelijk arbeidsongeval tot stand, vraagt hij. Karien begint: ‘Ik schreef vooral om mijn hoofd leeg te maken en het een plek te geven.’ Patrick: ‘Ik had veel mails en correspondentie. We hebben onze verhalen naast elkaar gelegd; er waren veel hoofdstukken die we beide beschrijven en we vullen elkaar aan.’ Karien en Patrick beschrijven hoe zij het positieve van het verdrietige ongeval hebben aangeklampt en zijn daarmee aan de slag gegaan.
Rollercoaster
Na een arbeidsongeval kom je in een rollercoaster terecht, beschrijven de auteur in ‘Toon’. Het lichaam wordt onderzocht door het NFI, binnen korte tijd een afscheidsdienst organiseren voor 400 mensen en steeds vraag je je af: wie is er schuldig? Wanneer je toekomt aan je eigen verdriet, krijg je brieven van de verzekering en pensioenfonds met overzichten die soms niet blijken te kloppen. Boos gingen broer en zus langs bij deze instanties om hen te wijzen op zaken die niet klopten en hoe nabestaanden behandeld willen worden.
Ondertussen klaagt het OM het bedrijf van Toon aan, Xycarb. Karien vertelt haar verhaal tijdens de rechtszitting. Het OM had een boete geëist van 180.000 euro, maar het wordt 125.000 euro. Gelukkig gaat het OM in hoger beroep. Patrick beschrijft de ommekeer die zich daarna afspeelde: ‘Toen de zaak bij de eerste rechtszaak geweest was, merkten dat we eerst pleitten voor een hogere boete van 180.000 euro. Toch zou dat voor ons gevoel niet voldoende zijn; een boete betaal je en dan is het afgerond. We zijn gaan omdenken. We wilden graag dat Xycarb een veiligheidscultuur krijgt, dus we stelden een jaarlijkse veiligheidsdag voor.’ Xycarb heeft nu jaarlijks een veiligheidsdag waarop iedereen van het bedrijf nadenkt en praat over veiligheid. Andere bedrijven volgen dit voorbeeld. Het boek bevat dus naast de emotionele en zakelijk gevolgen voor nabestaanden van arbeidsongevallen ook inspiratie voor bedrijven om een veiligheidscultuur te creëren en zo arbeidsongevallen te voorkomen.
