We mogen als Nederlander nog zoveel vinden van de VS met al haar mannelijke presidenten, wij hebben nog nooit een vrouwelijke premier gehad. Hoe die genderongelijkheid, in al haar facetten, doorzijpelt in allerlei gebieden, laat Caroline Criado Perez zien in haar prijswinnende boek Onzichtbare vrouwen (‘Waarom we leven in een wereld voor en door mannen ontworpen’). Met direct de kanttekening: witte mannen, van tussen de 25 en 40 jaar. En die hebben een hele set aan eigenschappen zoals lengte, figuur, stem, grote van voeten en handen, huideigenschappen, enzovoort die in onze moderne tijd hun effect hebben. Op het ontwerp van kleding, de aansturing van auto’s, het inrichten van systemen met kunstmatige intelligentie en resultaten van zoekvragen bij Google.
Perez geeft in dit boek hoofdstuk na hoofdstuk tientallen voorbeelden hoe dit zo gekomen is en welke effecten dit heeft. Soms is het simpel op te lossen (mits mannen bereid zijn dat te doen). Het mannelijke bias dat vrouwen slechtere musici zijn: zet een scherm tussen de sollicitant en de jury. Mevrouw Sandberg liep in haar zwangerschap tegen de loopafstand in van de parkeerplek naar haar bureau bij Google. Tsja, Sergej en Larry (oprichters Google) waren nog nooit zwanger geweest. Het was verder snel geregeld. Onkunde en naïviteit is vaak ook een oorzaak.
In de techniek gaat het vaak mis omdat de data die gebruikt worden, zoals databases met stemmen, vaak van weer die mannen zijn. Ook statische data is vaak over mannen. Want in onze geschiedenis waren zij de dominante partij. Dat is overigens in heel veel landen en systemen nog steeds het geval. Kijk naar het uitgesproken en zichtbare vrouwonvriendelijke gedrag van de leider van de vrije wereld. Wat weer een voorbeeld is voor heel veel mannen.
In de economie wordt het werk van vrouwen ook niet meegenomen. In de wetgeving die in onder meer Nederland is bedacht voor mantelzorg betekent dit veelal dat er betaald zorgwerk is afgewenteld op familie en bekenden van zorgbehoeftigen. Die dit werk weer ‘om-niet’ moeten doen, naast hun taken voor en binnen hun gezin. Het effect is dat vrouwen minder tijd en energie hebben om betaald werk te verrichten. Het effect daarvan is een grotere afhankelijkheid van de mannelijke partner of het sociale stelsel. En dus hun mogelijkheden een zelfstandig bestaan op te bouwen of een gelijkwaardige partner te zijn.
In alle hoofdstukken komt Perez met één duidelijke oplossing: praat en luister naar vrouwen. Van het ontwerpen van wetgeving tot productontwerp. In een verschillende industrieën zijn vrouwen begonnen dit zelf ter hand te nemen. Een bedrijf laten groeien is dan weer lastiger want de meeste investeerders of beheerders van die fondsen zijn, inderdaad, mannen.
Onzichtbare vrouwen is al even op de markt. Het probleem is niet nieuw, maar nog lang niet opgelost. Lees dit boek en kijk in welke mate dit in jouw bedrijf of werk herkenbaar is. En doe er wat aan.
Over Bertrand Weegenaar
Bertrand Weegenaar is als hogeschooldocent HBO-ICT werkzaam op Windesheim. Zijn voorliefde ligt bij de onderwerpen strategie, marketing, geschiedenis; biografieën en internet; e-business.
