Naast Cirkel van verandering is ook 8 essentiële stappen voor leiders van de toekomst een top-10 managementboek. Ook uw Organiseren met toekomst doet het goed. Welke goudader heeft u aangeslagen?
Er is kennelijk noodzaak en behoefte aan inzichten over nieuwe vormen van houvast. Niet voor niets vertellen dertien vooraanstaande autoriteiten, waaronder Otto Scharmer en Herman Wijffels, in het begin van het boek 8 essentiële stappen voor leiders van de toekomst wat hen zo aanspreekt in dit thema. Leiders willen terug naar de bedoeling: wat is als leider de bron van je keuzes? En hoe maak je als leider van de toekomst het verschil? Michael Jongeneel – in het dagelijks leven algemeen directeur van Triodos Investment Management – gaat er als mens voor staan om liefde als bron te benoemen. Ook Steffan Seykens (Cirkel van verandering) is een bijzondere man met jarenlange ervaring op het gebied van cultuurverandering. De boeken bevatten rijke inzichten die het waard zijn om gedeeld te worden. Dat deze boeken binnen een week in de top 10 stonden, heeft mij ook positief verrast. Wat zeker helpt, is het geven van lezingen. Het vernieuwende gedachtegoed praat zich dan snel door.
De ‘acht essenties’ doet direct aan de zeven wetten van Covey denken. Toevallig?
Het is een knipoog. Iemand anders zag overigens juist een link tussen dit boek en In Search of Excellence van Peters & Waterman, die beiden – net als Michael – bij McKinsey vandaan komen. Maar waar Covey het vooral heeft over win-winsituaties tussen twee partijen, gaan wij een stap verder. Wij staan voor win-win-win. Bij Covey blijven leiders binnen de grenzen van hun eigen organisatie of hebben ze alleen een relatie met afnemer of leverancier. Leiders van de toekomst kijken over de grenzen van hun eigen organisatie heen en kijken ook naar zaken als milieu, de volgende generatie, of achtergestelde groeperingen. Het is win-win-win. Ook voor de maatschappij als geheel. Goed voorbeeld is de Liborrente affaire. Twee partijen die onder één hoedje spelen om er beter van te worden (win-win). Het heeft de maatschappij uiteindelijk heel veel gekost. Bij veel zogenaamde win-winsituaties is op de keper beschouwd sprake van een win-win-lose.
De kern van de acht essentiële stappen is ‘iederliefde’. Wat behelst dat?
Managers hebben thuis liefdevolle aandacht voor vrienden, kinderen, familie. Op hun werk zijn ze dat opeens grotendeels kwijt en worden ze als het ware machines. Ze lijken hun mens-zijn uit te schakelen. Dat is niet logisch. Waarom kun je liefde wel privé opbrengen en niet zakelijk? Uiteindelijk zijn we toch een en dezelfde persoon? Lukt het je om in jouw organisatie voor alle stakeholders, zelfs voor je concurrent, liefde op te brengen, zoals bijvoorbeeld Nelson Mandela dat deed? De besluiten die leiders van de toekomst nemen die in win-win-win denken, hebben grote impact op volgende generaties. Als je naar de kern gaat, moet je constateren dat alles in het leven uiteindelijk om liefde draait. Wellicht klinkt ‘iederliefde’ soft, maar dat is het zeker niet. Keuzes die je uit ‘iederliefde’ maakt, zijn het beste voor het geheel, maar kunnen nog steeds voor een individu verre van optimaal zijn. In het boek laten we bijvoorbeeld zien hoe het vanuit ‘iederliefde’ mogelijk is om medewerkers te ontslaan.
Maar kun je met ‘iederliefde’ geld verdienen in een wereld waarin bijvoorbeeld pensioenen alleen gedijen bij hoge aandelenkoersen? En is het wel een verhaal in crisistijd waarin het hier-en-nu al ingewikkeld is, laat staan de toekomst?
‘Iederliefde’ gaat niet over opofferen. Het gaat om een balans tussen eigenbelang, andermans belang, en de schade of de winst voor alle niet-direct betrokkenen. Dat dit praktisch kan, bewijzen we met een IT-case die als rode draad door het boek loopt. Ook aanbevelingen in ons boek van CEO’s als Feike Sijbesma (DSM) en Else Bos (PGGM) laten zien dat zij denken dat er op korte termijn grote aanpassingen in leiderschapsstijl nodig zijn. Wij willen eraan bijdragen dat leiders bewust hun keuzes maken. Daarbij denken wij dat leiders die voor de win-win-win kiezen, ook succesvoller zullen zijn. In een Angelsaksische omgeving zal dat misschien wat lastiger zijn, maar in de bancaire wereld laat een organisatie als Triodos Bank bijvoorbeeld ook zien dat je met een lange adem succesvol kunt zijn. In 1986 lag de Earth Overshoot Day (de meetdatum waarop we evenveel consumeerden als dat de aarde teruggaf) nog gewoon op 31 december, nu al op 20 augustus. Leiders van de toekomst zullen dus wel moeten. We kunnen ten opzichte van de aarde niet alleen maar op de pof leven. Duurzaamheid moet geen afvinklijstje zijn, maar een fundament onder keuzes die leiders maken. Leiders moeten van het schizofrene verschil tussen werk en thuis af.
