In een managementboek kwam ik jaren geleden deze opdracht tegen: hoe ziet het ideale verloop van jouw loopbaan eruit? Schets het eens in een grafiek: de horizontale x-as geeft het aantal jaren aan, de verticale y-as het succes.
De eerste ingeving zal zijn om een schuin oplopende rechte lijn te tekenen maar is dat niet al te mooi en onrealistisch? Inderdaad, zo nu en dan zal het ook weleens tegenzitten. De rechte lijn wordt bij nader inzien een gebroken of golvende, met enkele pieken of glooiend.
Het interessantste van de oefening vond ik de vervolgopdracht: geef op je tekening met een kruisje aan waar je loopbaan zich momenteel bevindt.
Er zijn uitzonderingen maar de meest(e) succesvolle carrières verlopen niet langs een rechte lijn maar doorkruisen een heuvelachtig landschap, met zijpaden en onverwachte verrassingen. Soms verandert je werk of je werkomgeving van karakter en in een richting die niet de jouwe is. Wat doe je? Blijf je, steek je je vinger op of ga je je koers verleggen?
Zelf ben je trouwens ook veranderd. Je beschikt over meer zelfkennis, hebt onvermoede kwaliteiten ontdekt maar ook valkuilen, blinde vlekken. Het zal invloed hebben op het idee waar je toekomst ligt. Met regelmaat in de spiegel kijken is een eerste noodzakelijke kwaliteit om ‘succesvol' te kunnen zijn.
Reflecteren draagt er ook aan bij om een duidelijker beeld te krijgen van wat je wilt, wat je bewust of onbewust nastreeft. Het loont om die ambitie, het beeld van je toekomst te blijven bevragen, te toetsen aan de werkelijkheid want het is je kompas waarmee je vitale beslissingen neemt. ‘Geen enkele wind waait gunstig voor de schipper die geen haven van bestemming heeft.' Dit is een van mijn favoriete citaten. Niet iedere opwelling verdient opvolging.
Over ambitie gesproken. Een kleine gelukkige minderheid heeft al vroeg een klip en klaar idee van wat ‘succesvol' voor hen inhoudt. De meesten van ons beginnen echter -ook vroeg in ons leven- met de archetypische categorie van ‘brandweerman, dokter of popster'. Het intrigerende van die kinderdromen is dat er een verlangen uit spreekt om iets te willen betekenen en dat is een belangrijke notie. Esther Perèl, de bekende Belgisch-Amerikaanse psychotherapeut verwoordt het zo: ‘Zoek niet naar geluk maar naar zingeving, naar iets dat groter is dan jezelf. Dát geeft geluk.'
Dat brengt me bij een vierde en laatste aandachtspunt: de keuze van de omgeving. We staren ons vaak blind op status en andere zaken maar minstens zo belangrijk is de cultuur van de organisatie. Komen je persoonlijkheid en je talenten daar tot hun recht? Passen de waarden van de organisatie bij hoe jij in het leven staat? Is het antwoord positief? Dan heb je de basis gelegd voor een gelukkige en succesvolle loopbaan.
Als coach spreek ik vaak getalenteerde en goed opgeleide mannen en vrouwen die hun ambities hebben zien verflauwen of zijn kwijtgeraakt. Ze hebben het gevoel dat hun werk niet meer te maken heeft met wat ze als zinvolle toekomst voor ogen stond. Ze zitten klem zonder te weten hoe daar verandering in te brengen.
In mijn boek Op weg naar je droombaan passeren de thema's die inzicht geven hoe met deze vragen om te gaan. En vervolgens welke stappen je kunt zetten om meer helderheid te krijgen over wat voor jou de gelukkig makende keuzes zijn en hoe je die kunt realiseren.
