Lijst van gebruikte afkortingen 11
Hoofdstuk 1 Begrippen en toepassingsgebied 15
1.1 Inleiding 15
1.2 Het begrip ‘algemene voorwaarden’ 17
1.2.1 Schriftelijke, mondelinge en elektronische bedingen 17
1.2.2 Bestemmingscriterium 19
1.2.3 Kernbedingen 23
1.2.4 Bewijslastverdeling 32
1.3 De gebruiker van algemene voorwaarden 33
1.4 De begrippen ‘wederpartij’ en ‘consument’ 36
1.5 Uitzonderingen op en uitbreidingen van het toepassingsgebied 45
1.5.1 Arbeidsovereenkomsten en cao’s 45
1.5.2 Grensoverschrijdende overeenkomsten 48
1.5.3 Meerpartijenverhoudingen 51
Hoofdstuk 2 Opname van algemene voorwaarden in de overeenkomst 59
2.1 Inleiding 59
2.2 Het wettelijk model: aanbod en aanvaarding 59
2.3 Battle of the forms 63
2.4 Gebondenheid aan algemene voorwaarden 73
2.4.1 Snelle gebondenheid 73
2.4.2 Wijze van aanvaarding 75
2.4.3 Doorverwijzing 87
2.4.4 Verrassende bedingen 89
2.4.5 Ongewenste consequenties van de wettelijke regeling 90
Hoofdstuk 3 Grenzen aan het toepassingsgebied van de vernietigingsgronden 95
3.1 Inleiding 95
3.2 ‘Grote wederpartijen’ 95
3.3 ‘De pot verwijt de ketel’ 106
3.4 De gebruiker-volmachtgever 108
3.5 Verjaring 110
Hoofdstuk 4 De informatieplicht 115
4.1 Inleiding 115
4.2 Achtergrond van de wettelijke regeling 115
4.3 Een ‘redelijke mogelijkheid’ tot kennisneming 119
4.4 Bewijslastverdeling 124
4.5 Informatieplicht ten aanzien van dienstverrichters 126
4.6 Terhandstelling 133
4.7 Terinzagelegging en deponering van de algemene voorwaarden 135
4.7.1 Terhandstelling ‘redelijkerwijs niet mogelijk’ 135
4.7.2 Toezending van de algemene voorwaarden 137
4.7.3 Plaats van deponering 139
4.8 Elektronische terhandstelling en toezending 140
4.9 Andere wijzen van voldoening aan de informatieplicht 146
4.9.1 Bord in de winkel en eerdere terhandstelling 146
4.9.2 Mededeling van de kern van de inhoud van de algemene voorwaarden 148
4.9.3 Overige wijzen van voldoening aan de informatieplicht 149
4.10 Beroep op schending informatieplicht onaanvaardbaar 149
4.11 De informatieplicht uit de Richtlijn oneerlijke bedingen 151
4.12 Wijziging van de algemene voorwaarden 153
4.13 Andere informatieplichten 155
4.14 Kritiek op de wettelijke regeling van de informatieplicht 156
Hoofdstuk 5 De inhoudstoetsing 159
5.1 Inleiding 159
5.2 De termen ‘onredelijk’ en ‘bezwarend’ 159
5.3 Bewijslastverdeling 169
5.4 Verhouding tot artikel 6:248 lid 2 BW 171
5.4.1 Twee fasen-benadering 171
5.4.2 Derogerende werking? 175
5.5 Verhouding tot andere regelingen 177
5.6 Ambtshalve toetsing van algemene voorwaarden 190
5.7 De omstandigheden van het geval (inleiding) 200
5.7.1 De aard van de overeenkomst 201
5.7.2 De overige inhoud van de overeenkomst 204
5.7.3 De wijze waarop de voorwaarden tot stand zijn gekomen 212
5.7.4 De wederzijds kenbare belangen van partijen 215
5.7.5 De overige omstandigheden van het geval 220
5.8 Uitleg en onduidelijk geformuleerde, onbegrijpelijke en onleesbare algemene voorwaarden 225
5.8.1 Uitleg en contra proferentem-regel 226
5.8.2 Transparantievereiste 235
5.8.3 Taal 244
5.9 Afwijking van aanvullend recht 248
Hoofdstuk 6 De lijsten met bedingen 253
6.1 Inleiding 253
6.2 De zwarte lijst (art. 6:236 BW) 254
6.3 De grijze lijst (art. 6:237 BW) 273
6.4 De blauwe lijst 303
6.5 De Haagse lijst 324
6.6 Verrassende vertegenwoordigingsbedingen (art. 6:238 lid 1 BW) 328
Hoofdstuk 7 Reflexwerking van de lijsten 331
7.1 Inleiding 331
7.2 Reflexwerking naar type wederpartij 332
7.3 Reflexwerking van collectieve actie-procedures 339
7.4 Reflexwerking van verwante bedingen 340
Hoofdstuk 8 Gevolgen van vernietiging 345
8.1 Inleiding 345
8.2 Algehele nietigheid of voortbestaan van de overeenkomst 347
8.3 Partiële nietigheid van bedingen 349
8.4 Conversie 353
8.5 Nietigheidsregulerende bedingen 355
8.6 Opvulling van de leemte 357
8.7 Beknelde tussenschakel 363
Hoofdstuk 9 Collectieve handhaving 367
9.1 Inleiding 367
9.2 De collectieve actie-procedure van de artikelen 6:240-242 BW 369
9.2.1 De vorderingen 369
9.2.2 De procedure 371
9.2.3 Abstracte toetsing 376
9.2.4 Financiering van collectieve actie-procedures 382
9.3 Collectieve actie op basis van de artikelen 3:305a-305cBW 383
9.4 Collectieve actie op basis van artikel 3:305d BW 386
9.5 Wet handhaving consumentenbescherming 387
9.6 De prejudiciële procedure 396
9.7 Internationaal-privaatrechtelijke aspecten 397
Bijlage 1 Richtlijn 93/13/EEG van de Raad van 5 april 1993 – betreffende oneerlijke bedingen in consumentenovereenkomsten, PbEG 1993, L 95, p. 29 401
Lijst van verkort aangehaalde literatuur 411
Jurisprudentieregister 423
Artikelregister 467
Trefwoordenregister 479
